🧠 10. Sınıf Felsefe 2. Dönem 2. Yazılı: 3. Senaryo İçin Hazırlık Rehberi
Merhaba arkadaşlar! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve biraz stresli olabilirsiniz. Ama endişelenmeyin, bu rehberle yazılıya bomba gibi hazırlanacaksınız. İşte size 3. senaryo için bilmeniz gerekenler:
🤔 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
- 💡 Bilgi Nedir? Bilgi, doğru ve gerekçelendirilmiş inançtır. Yani bir şeyin doğru olduğuna inanmalı, bu inancın geçerli bir nedeni olmalı ve inancın kendisi de doğru olmalı.
- 🍎 Bilgi Türleri:
- 📚 Olgusal Bilgi: Dünyayla ilgili gerçekler (Örneğin, su 100 derecede kaynar).
- 🛠️ Prosedürel Bilgi: Bir şeyi nasıl yapacağımızı bilmek (Örneğin, bisiklete binmek).
- 🤝 Tanıdık Bilgi: Bir kişi veya yer hakkında bilgi sahibi olmak (Örneğin, en iyi arkadaşımızı tanımak).
- ❓ Bilgi Kaynakları:
- 👁️ Duyu Deneyimi (Empirizm): Gözlem ve deney yoluyla elde edilen bilgi.
- 🧠 Akıl (Rasyonalizm): Mantık ve akıl yürütme yoluyla elde edilen bilgi.
- 🗣️ Otorite: Güvenilir kaynaklardan (kitaplar, uzmanlar vb.) elde edilen bilgi.
- ⚔️ Bilgi Felsefesinde Temel Tartışmalar:
- ❓ Şüphecilik: Bilgiye ulaşmanın mümkün olup olmadığını sorgular.
- ✅ Doğruluk Teorileri: Bir inancın nasıl doğru kabul edileceğini açıklar (uygunluk, tutarlılık, pragmatizm).
🌍 Varlık Felsefesi (Ontoloji)
- ⭐ Varlık Nedir? Var olan her şeydir. Somut (masa, sandalye) ve soyut (sayılar, kavramlar) varlıklar vardır.
- 🧱 Varlık Türleri:
- 🌱 Maddi Varlık: Fiziksel olarak var olan, elle tutulabilen şeyler.
- 💡 İdeal Varlık: Düşünce ve zihinde var olan şeyler (sayılar, kavramlar, fikirler).
- 🤔 Varlığın Anlamı:
- 🙋 Determinizm: Her şeyin önceden belirlenmiş olduğunu savunur.
- 🕊️ İndeterminizm: Özgür iradenin var olduğunu ve geleceğin açık olduğunu savunur.
- 🎭 Varoluşçuluk: İnsanın önce var olduğunu ve sonra kendini tanımladığını savunur.
🎭 Ahlak Felsefesi (Etik)
- ⚖️ Ahlak Nedir? Doğru ve yanlış davranışları inceleyen felsefe dalıdır.
- 📜 Ahlaki Değerler:
- ❤️ Dürüstlük: Doğruyu söylemek ve güvenilir olmak.
- 🤝 Adalet: Herkese eşit davranmak ve hakkaniyetli olmak.
- 🎗️ Sorumluluk: Davranışlarımızın sonuçlarını üstlenmek.
- ❓ Ahlaki İlkeler:
- 📏 Faydacılık: En çok sayıda insana en çok fayda sağlayan eylemi seçmek.
- 義務 Ödev Ahlakı: Evrensel ahlaki kurallara uymak (Örneğin, yalan söylememek).
- 💖 Erdem Etiği: İyi bir karaktere sahip olmak ve erdemli davranışlar sergilemek.
Bu konuları iyice tekrar ederseniz, yazılıda başarılı olacağınıza eminim. Başarılar!
