📚 10. Sınıf Felsefe 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 4. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler, felsefe yazılısı yaklaşıyor! Bu yazıda, Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) yayınladığı 4. senaryoya uygun sorularla sınavda karşınıza çıkabilecek konuları tekrar edeceğiz. Sakin olun, felsefe aslında düşündüğünüzden çok daha eğlenceli!
🤔 Felsefenin Anlamı ve Alanları
- 🧠 Felsefe Nedir? Felsefe, varlık, bilgi, değerler, akıl, zihin ve dil gibi konularla ilgili temel soruları ele alan bir düşünce sistemidir.
- 🌍 Felsefenin Alanları:
- 🍎 Varlık Felsefesi (Ontoloji): Varlığın ne olduğunu, temel özelliklerini inceler.
- 💡 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji): Bilginin kaynağı, sınırları ve geçerliliği üzerine düşünür.
- ⚖️ Ahlak Felsefesi (Etik): Doğru ve yanlış davranışları, ahlaki değerleri araştırır.
- 🏛️ Siyaset Felsefesi: Devletin, iktidarın ve adaletin ne olduğunu sorgular.
- 🎨 Sanat Felsefesi (Estetik): Güzellik, sanatın doğası ve sanat eserlerinin değeri üzerine yoğunlaşır.
🌟 İlk Çağ Felsefesi ve Önemli Filozoflar
İlk Çağ felsefesi, Batı felsefesinin temelini oluşturur. Bu dönemde yaşamış filozoflar, günümüzdeki düşünce sistemlerini derinden etkilemiştir.
- 👴 Thales: Evrenin ana maddesinin su olduğunu savunmuştur.
- ➗ Pythagoras: Sayıların evrenin temel ilkesi olduğuna inanmıştır.
- ⚛️ Demokritos: Evrenin atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür.
- 👤 Sokrates: "Bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir" sözüyle ünlüdür. Ahlaki değerlere önem vermiş ve sorgulama yöntemini geliştirmiştir.
- 🏛️ Platon: İdealar kuramıyla bilinir. Ona göre gerçek dünya, ideaların yansımasıdır.
- 🌍 Aristoteles: Mantık, fizik, biyoloji ve etik gibi birçok alanda çalışmalar yapmıştır. Platon'un öğrencisidir.
🤔 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
- ❓ Bilgi Nedir? Bilgi, bir şey hakkında doğru ve gerekçelendirilmiş bir inanca sahip olmaktır.
- 🔑 Bilginin Kaynakları:
- 👁️ Duyu Deneyimi (Empirizm): Bilginin duyular aracılığıyla elde edildiğini savunur. (Örn: John Locke)
- 🧠 Akıl (Rasyonalizm): Bilginin akıl yoluyla elde edildiğini savunur. (Örn: Descartes)
- 💡 Sezgi (İntuitionizm): Bilginin sezgiler yoluyla elde edildiğini savunur. (Örn: Bergson)
- ✔️ Bilginin Doğruluğu:
- 🤝 Uygunluk Kuramı: Bir önermenin gerçeklikle uyuşması durumunda doğru olduğunu savunur.
- 🔗 Tutarlılık Kuramı: Bir önermenin diğer bilgilerimizle tutarlı olması durumunda doğru olduğunu savunur.
- ✔️ Pragmatizm: Bir önermenin işe yaraması veya faydalı olması durumunda doğru olduğunu savunur.
⚖️ Ahlak Felsefesi (Etik)
- ❓ Ahlak Nedir? Ahlak, doğru ve yanlış davranışlar arasındaki ayrımı inceleyen felsefe dalıdır.
- 🌱 Ahlaki Değerler:
- ❤️ Sevgi: Başkalarına karşı şefkat ve ilgi duymak.
- 🤝 Adalet: Herkese eşit davranmak ve hakkaniyetli olmak.
- 🕊️ Barış: Şiddetten uzak durmak ve uzlaşmayı teşvik etmek.
- 💯 Dürüstlük: Gerçeği söylemek ve yalan söylememek.
- 📜 Ahlaki Yaklaşımlar:
- 🎯 Faydacılık (Utilitarizm): En çok sayıda insana en çok fayda sağlayan eylemlerin doğru olduğunu savunur.
- कर्तव्य Ödev Ahlakı (Deontoloji): Eylemlerin sonuçlarına bakılmaksızın, belirli kurallara ve ödevlere uygun olarak yapılması gerektiğini savunur.
- ☀️ Erdem Ahlakı (Virtue Ethics): İyi bir karaktere sahip olmanın ve erdemli davranışlar sergilemenin önemini vurgular.
Umarım bu tekrar, yazılı sınavında başarılı olmanıza yardımcı olur. Unutmayın, felsefe sadece ezberlemek değil, düşünmektir! Başarılar!
