📚 10. Sınıf Fizik 1. Dönem 2. Yazılı 6. Senaryo MEB Soruları
10. sınıf fizik dersi 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken, Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) yayınladığı senaryoları incelemek çok önemli. Bu senaryolar, sınavda çıkabilecek soru tipleri hakkında size fikir verir ve konuları daha iyi anlamanıza yardımcı olur. İşte 6. senaryoya göre hazırlanmış olası soru örnekleri ve konu anlatımları:
💡 1. Hareket ve Kuvvet
Hareket: Bir cismin zamanla konum değiştirmesine hareket denir. Hareket, belirli bir referans noktasına göre tanımlanır.
- 🚗 Konum: Bir cismin seçilen bir referans noktasına göre bulunduğu yerdir.
- ⏱️ Zaman: Bir olayın başlangıcı ile bitişi arasındaki süredir.
- 📏 Yer Değiştirme: Bir cismin ilk konumu ile son konumu arasındaki en kısa mesafedir. Vektörel bir büyüklüktür.
- 🚀 Hız: Birim zamanda yapılan yer değiştirmedir. Vektörel bir büyüklüktür.
- 💨 Sürat: Birim zamanda alınan yoldur. Skaler bir büyüklüktür.
- acceleration İvme: Birim zamandaki hız değişimidir. Vektörel bir büyüklüktür.
Kuvvet: Bir cismin hareketini değiştiren, durduran veya şeklini bozan etkidir. Vektörel bir büyüklüktür. Birimi Newton (N)'dur.
- 🍎 Newton'ın Hareket Yasaları:
- ⚖️ Eylemsizlik Yasası: Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır ise, cisim duruyorsa durmaya, hareketliyse sabit hızla hareketine devam eder.
- 💪 Temel Yasa (F=ma): Bir cisme etki eden net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir.
- 🤝 Etki-Tepki Yasası: Her etkiye karşı eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki vardır.
💡 2. Enerji
Enerji: İş yapabilme yeteneğidir. Birimi Joule (J)'dür.
- ⚡ Kinetik Enerji: Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. (KE = 1/2 * m * v^2)
- ⛰️ Potansiyel Enerji: Bir cismin konumundan veya durumundan dolayı sahip olduğu enerjidir.
- 🧱 Yer Çekimi Potansiyel Enerjisi: Bir cismin yerden yüksekliğinden dolayı sahip olduğu enerjidir. (PE = m * g * h)
- spring Esneklik Potansiyel Enerjisi: Bir yayın sıkıştırılması veya gerilmesi sonucu depolanan enerjidir. (PE = 1/2 * k * x^2)
- 🔥 Isı Enerjisi: Maddelerin iç enerjisinin bir ölçüsüdür.
- 💡 Elektrik Enerjisi: Elektrik yüklerinin hareketi sonucu ortaya çıkan enerjidir.
- ⚛️ Nükleer Enerji: Atom çekirdeklerindeki etkileşimlerden kaynaklanan enerjidir.
Enerji Dönüşümü: Enerji bir türden başka bir türe dönüşebilir. Örneğin, bir ampul elektrik enerjisini ışık ve ısı enerjisine dönüştürür.
Enerji Korunumu: Bir sistemde toplam enerji miktarı sabittir. Enerji yoktan var edilemez, var olan enerji de yok edilemez, sadece bir türden başka bir türe dönüşebilir.
💡 3. Isı ve Sıcaklık
Isı: Sıcaklıkları farklı olan iki sistem arasında transfer edilen enerjidir. Birimi Joule (J) veya kalori (cal)'dir.
Sıcaklık: Bir maddenin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Birimi Celsius (°C), Kelvin (K) veya Fahrenheit (°F)'tir.
Isı Transferi: Isı, sıcaklığı yüksek olan maddeden düşük olan maddeye doğru üç farklı şekilde transfer olabilir:
- 🔥 İletim: Katı maddelerde moleküllerin titreşimiyle ısı transferi.
- ♨️ Konveksiyon: Sıvı ve gazlarda akışkan hareketiyle ısı transferi.
- ☀️ Radyasyon: Elektromanyetik dalgalar yoluyla ısı transferi.
Öz Isı: Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C artırmak için gereken ısı miktarıdır. Birimi J/g°C veya cal/g°C'dir.
Hal Değişimi: Bir maddenin fiziksel halini değiştirmesi olayıdır. Erime, donma, buharlaşma, yoğunlaşma, süblimleşme ve kırağılaşma hal değişimleridir.
Bu konuları dikkatlice çalışarak ve örnek sorular çözerek sınavda başarılı olabilirsiniz. Başarılar!
