🧪 10. Sınıf Kimya 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 5. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 10. sınıf kimya 2. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken, MEB'in yayınladığı 5. senaryoyu inceleyerek konuları pekiştirelim. Bu senaryodaki sorular, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları kapsıyor. Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözmek başarının anahtarıdır!
⚛️ Asitler ve Bazlar
Asitler ve bazlar kimyanın temel taşlarından. Günlük hayatımızda da sıkça karşılaşıyoruz. İşte bilmeniz gerekenler:
- 🍋 Asitler: Ekşi tada sahiptirler, mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler ve metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarırlar. Örnekler: Limon suyu (sitrik asit), sirke (asetik asit).
- 🧼 Bazlar: Acı tada sahiptirler, kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler ve ele kayganlık hissi verirler. Örnekler: Sabun, deterjan.
- ⚖️ pH Kavramı: Bir çözeltinin asidik veya bazik olma derecesini gösteren ölçüdür. pH değeri 7 ise nötr, 7'den küçükse asidik, 7'den büyükse baziktir.
- 🔥 Nötralleşme Tepkimesi: Bir asit ve bir bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır. Bu tepkime genellikle ısı açığa çıkarır.
💧 Suyun Otoiyonizasyonu ve pH Hesaplanması
Su, aslında çok az da olsa iyonlarına ayrışır. Bu olaya suyun otoiyonizasyonu denir. Bu durum, pH hesaplamaları için önemlidir.
- ➕ [H+] ve [OH-] Arasındaki İlişki: Saf suda, hidrojen iyonu ([H+]) ve hidroksit iyonu ([OH-]) derişimleri birbirine eşittir (10^-7 M).
- ➗ pH ve pOH: pH, hidrojen iyonu derişiminin negatif logaritmasıdır (pH = -log[H+]). pOH ise hidroksit iyonu derişiminin negatif logaritmasıdır (pOH = -log[OH-]). pH + pOH = 14 (25°C'de).
- 🧮 pH Hesaplama Örnekleri: Verilen bir [H+] veya [OH-] değerinden pH veya pOH hesaplama alıştırmaları yapın. Örneğin, [H+] = 10^-3 M ise pH = 3'tür.
🌡️ Titrasyon
Titrasyon, derişimi bilinmeyen bir çözeltinin derişimini, derişimi bilinen bir çözelti yardımıyla bulma işlemidir.
- 🧪 Titrasyon Düzeneği: Büret, erlenmayer ve indikatör kullanılır. Bürette standart çözelti (derişimi bilinen çözelti) bulunur.
- 🌈 Dönüm Noktası: İndikatörün renk değiştirdiği andır. Bu noktada asit ve bazın mol sayıları birbirine eşittir.
- 📝 Titrasyon Hesaplamaları: Asit ve bazın tepkimeye girme oranlarını dikkate alarak, bilinmeyen derişimi hesaplayın.
🔋 Elektrokimyasal Hücreler
Elektrokimyasal hücreler, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine veya elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dönüştüren sistemlerdir.
- ⚡ Galvanik Hücreler (Piller): Kendiliğinden gerçekleşen redoks tepkimeleriyle elektrik enerjisi üretirler. Anot (yükseltgenme) ve katot (indirgenme) olmak üzere iki elektrottan oluşurlar.
- 🔌 Elektrolitik Hücreler: Elektrik enerjisi yardımıyla kendiliğinden gerçekleşmeyen redoks tepkimelerini gerçekleştirirler. Elektroliz olayında kullanılırlar.
- 🔩 Elektrot Potansiyelleri: Metallerin yükseltgenme veya indirgenme eğilimlerini gösteren değerlerdir. Standart elektrot potansiyeli (E°), 25°C'de ve 1 atm basınçta ölçülen potansiyeldir.
- 📈 Hücre Potansiyeli (Ehücre): Katot potansiyeli ile anot potansiyeli arasındaki farktır (Ehücre = Ekatot - Eanot). Pozitif Ehücre değeri, tepkimenin kendiliğinden gerçekleştiğini gösterir.
Hepinize sınavda başarılar dilerim! Bol bol tekrar yapmayı ve soru çözmeyi unutmayın. Kimya sizinle olsun!
