🧪 10. Sınıf Kimya 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 9. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Kimya yazılısı yaklaşıyor ve hepinizin heyecanlı olduğunu biliyorum. Bu yazıda, Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) hazırladığı 9. senaryoya uygun sorularla sınavda karşınıza çıkabilecek konuları tekrar edeceğiz. Sakin olun, derin bir nefes alın ve başlayalım!
⚛️ Asitler ve Bazlar
Asitler ve bazlar, kimyanın temel taşlarından! Günlük hayatta da sıkça karşılaştığımız bu maddeleri gelin yakından tanıyalım:
- 🍋 Asitler: Ekşi tada sahiptirler. Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler. Metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarabilirler. Örnekler: Limon suyu (sitrik asit), sirke (asetik asit).
- 🧼 Bazlar: Acı tada sahiptirler. Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler. Ele kayganlık hissi verirler. Örnekler: Sabun, deterjan, çamaşır suyu.
- 💧 pH Kavramı: Bir çözeltinin asidik veya bazik olma derecesini gösteren ölçüdür. pH değeri 7 ise nötr, 7'den küçükse asidik, 7'den büyükse baziktir.
Örnek Soru: pH değeri 3 olan bir çözelti için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Nötrdür.
b) Baziktir.
c) Asidiktir.
d) pH değeri 7'dir.
(Doğru cevap: c) Asidiktir.)
🔥 Kimyasal Tepkimeler
Maddelerin birbiriyle etkileşime girerek yeni maddeler oluşturmasına kimyasal tepkime denir. Bu tepkimeler sırasında atomlar arasındaki bağlar kopar ve yeni bağlar oluşur.
- 💥 Yanma Tepkimeleri: Bir maddenin oksijenle hızlı bir şekilde tepkimeye girerek ısı ve ışık yaymasıdır. Örnek: Odunun yanması.
- 🧪 Asit-Baz Tepkimeleri (Nötrleşme): Bir asit ve bir bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır.
- 🌧️ Çözünme-Çökelme Tepkimeleri: İki çözeltinin karıştırılması sonucu suda çözünmeyen bir katının (çökelek) oluşmasıdır.
Örnek Soru: Aşağıdakilerden hangisi yanma tepkimesi değildir?
a) Doğalgazın yanması.
b) Demir metalinin paslanması.
c) Kağıdın yanması.
d) Mumun yanması.
(Doğru cevap: b) Demir metalinin paslanması. Paslanma yavaş bir oksitlenme tepkimesidir, yanma değildir.)
⚖️ Kimyasal Hesaplamalar
Kimyasal tepkimelerde maddelerin miktarlarını hesaplamak için bazı temel kavramları bilmemiz gerekiyor.
- ⚛️ Mol Kavramı: Bir maddenin 6,02 x 10^23 tane taneciğini (atom, molekül, iyon vb.) içeren miktardır. Bu sayıya Avogadro sayısı denir.
- ⚖️ Mol Kütlesi: Bir mol maddenin gram cinsinden kütlesidir. Elementlerin periyodik tablodaki atom kütleleri, o elementin mol kütlesini verir. Bileşiklerin mol kütlesi ise, bileşiği oluşturan elementlerin mol kütlelerinin toplamıdır.
- 🧮 Kütle-Mol İlişkisi: Bir maddenin kütlesini (g) mol sayısına (n) çevirmek için şu formülü kullanırız: n = m/M (m: kütle, M: mol kütlesi)
Örnek Soru: 4 gram NaOH (sodyum hidroksit) kaç moldür? (Na: 23 g/mol, O: 16 g/mol, H: 1 g/mol)
(Çözüm: NaOH'in mol kütlesi = 23 + 16 + 1 = 40 g/mol. n = m/M = 4/40 = 0,1 mol)
Umarım bu tekrar, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
