📜 10. Sınıf Tarih 1. Dönem 2. Yazılı 5. Senaryo
İşte 10. sınıf tarih dersi 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlık için 5. senaryo! Bu senaryo, sınavda çıkabilecek konuları ve soru tiplerini anlamana yardımcı olacak. Unutma, tarih sadece ezber değil, aynı zamanda neden-sonuç ilişkilerini anlamak demektir. Başarılar!
⚔️ Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi
Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi, beylikten devlete geçişin önemli aşamalarını içerir. Bu dönemde yapılan fetihler, siyasi olaylar ve toplumsal değişimler devletin temellerini atmıştır.
🏹 Kuruluş Dönemi Padişahları
- 🏹 Osman Gazi: Osmanlı Beyliği'nin kurucusudur.
- 🏹 Orhan Gazi: Bursa'yı fethederek başkent yapmıştır. İlk düzenli orduyu kurmuştur.
- 🏹 I. Murad: Edirne'yi fethederek başkent yapmıştır. Kazaskerlik ve defterdarlık gibi kurumları oluşturmuştur.
- 🏹 Yıldırım Bayezid: İstanbul'u kuşatmış ve Niğbolu Zaferi'ni kazanmıştır. Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilmiştir.
- 🏹 I. Mehmed (Çelebi Mehmed): Fetret Devri'ne son vererek devletin yeniden toparlanmasını sağlamıştır.
- 🏹 II. Murad: Varna ve II. Kosova savaşlarını kazanmıştır.
📍 Önemli Olaylar ve Savaşlar
- 📍 Koyunhisar Savaşı (1302): Osmanlılar ile Bizans arasında yapılan ilk savaştır. Osmanlıların zaferiyle sonuçlanmıştır.
- 📍 Maltepe Savaşı (1329): Osmanlıların Bizans'a karşı kazandığı önemli bir zaferdir. İznik'in fethine zemin hazırlamıştır.
- 📍 Sazlıdere Savaşı (1364): Edirne'nin fethiyle sonuçlanmıştır.
- 📍 Çirmen Savaşı (1371): Osmanlıların Balkanlar'daki ilerleyişini hızlandırmıştır.
- 📍 I. Kosova Savaşı (1389): I. Murad'ın şehit düştüğü savaştır. Osmanlılar galip gelmiştir.
- 📍 Niğbolu Savaşı (1396): Yıldırım Bayezid'in Haçlı ordusunu bozguna uğrattığı savaştır.
- 📍 Ankara Savaşı (1402): Osmanlı Devleti'nin Timur İmparatorluğu'na yenildiği ve Fetret Devri'nin başladığı savaştır.
- 📍 Varna Savaşı (1444): II. Murad'ın Haçlı ordusunu yendiği savaştır.
- 📍 II. Kosova Savaşı (1448): Osmanlıların Balkanlar'daki hakimiyetini pekiştirdiği savaştır.
🌍 Osmanlı Devleti Yükselme Dönemi
Osmanlı Devleti'nin yükselme dönemi, Fatih Sultan Mehmed ile başlayıp Sokullu Mehmed Paşa'nın ölümüne kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde devlet, siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel alanlarda zirveye ulaşmıştır.
👑 Yükselme Dönemi Padişahları
- 👑 Fatih Sultan Mehmed: İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'na son vermiştir.
- 👑 II. Bayezid: Cem Sultan olayı ile uğraşmıştır.
- 👑 Yavuz Sultan Selim: Mısır'ı fethederek halifeliği Osmanlı Devleti'ne getirmiştir.
- 👑 Kanuni Sultan Süleyman: Osmanlı Devleti'nin en parlak dönemini yaşatmıştır.
- 👑 II. Selim: Sokullu Mehmed Paşa'nın sadrazamlığı döneminde önemli işler yapılmıştır.
🏰 Önemli Olaylar ve Fetihler
- 🏰 İstanbul'un Fethi (1453): Çağ açıp çağ kapatan olaydır. Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul olmuştur.
- 🏰 Otranto Seferi (1480): İtalya'ya yapılan seferdir.
- 🏰 Çaldıran Savaşı (1514): Yavuz Sultan Selim'in Safevi Devleti'ni yendiği savaştır.
- 🏰 Mercidabık Savaşı (1516): Yavuz Sultan Selim'in Memlük Devleti'ni yendiği savaştır.
- 🏰 Ridaniye Savaşı (1517): Yavuz Sultan Selim'in Memlük Devleti'ni tamamen ortadan kaldırdığı savaştır.
- 🏰 Mohaç Meydan Muharebesi (1526): Kanuni Sultan Süleyman'ın Macaristan'ı fethettiği savaştır.
- 🏰 Preveze Deniz Savaşı (1538): Osmanlı donanmasının Haçlı donanmasını yendiği savaştır.
- 🏰 Cerbe Deniz Savaşı (1560): Osmanlı donanmasının Akdeniz'deki üstünlüğünü pekiştirdiği savaştır.
🏛️ Osmanlı Devlet Teşkilatı
Osmanlı Devleti, güçlü bir merkezi otoriteye sahip, geniş topraklara yayılmış bir imparatorluktu. Devlet teşkilatı, padişahın mutlak otoritesine dayanır ve çeşitli kurumlar aracılığıyla yönetilirdi.
⚖️ Devletin Temel Unsurları
- ⚖️ Padişah: Devletin başı, mutlak hükümdarıdır.
- ⚖️ Divan-ı Hümayun: Devlet işlerinin görüşüldüğü ve karara bağlandığı yerdir.
- ⚖️ Veziriazam (Sadrazam): Padişahın vekilidir.
- ⚖️ Kazasker: Adalet ve eğitim işlerinden sorumludur.
- ⚖️ Defterdar: Mali işlerden sorumludur.
- ⚖️ Nişancı: Devletin yazışmalarını yapar ve padişahın tuğrasını çeker.
- ⚖️ Kaptan-ı Derya: Donanmanın komutanıdır.
🛡️ Ordu
- 🛡️ Kapıkulu Ordusu: Devşirme sistemiyle yetiştirilen, sürekli ve maaşlı askerlerdir. Yeniçeriler, Sipahiler, Topçular gibi birliklerden oluşur.
- 🛡️ Tımarlı Sipahiler: Tımar sistemiyle geçimlerini sağlayan, savaş zamanında orduya katılan atlı askerlerdir.
- 🛡️ Yardımcı Kuvvetler: Savaş zamanında orduya katılan, çeşitli milletlerden ve beyliklerden gelen askerlerdir.
