🌍 11. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 1. Yazılı 6. Senaryo: Merhaba Gezegen!
Hazır mıyız gençler? Coğrafya macerasına atılıyoruz! Bu senaryoda, Dünya'nın şeklinden iklimlere, nüfustan göçlere kadar birçok konuya değineceğiz. Sakın kaçırmayın, sınavda işinize çok yarayacak bilgiler geliyor!
🌋 Dünya'nın Şekli ve Hareketleri
Dünya yuvarlak mı, düz mü? Tabii ki yuvarlak! Ama tam küre değil, geoid denilen kendine has bir şekli var. İşte bilmeniz gerekenler:
- 🌎 Geoid: Dünya'nın kendine özgü şekli. Yüzeyi, deniz seviyesinin ortalaması alınarak belirlenir.
- 🔄 Günlük Hareket: Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesiyle oluşur. Sonuçları mı? Gece ve gündüz, yerel saat farkları, okyanus akıntılarında sapmalar...
- ☀️ Yıllık Hareket: Dünya'nın Güneş etrafında dönmesiyle oluşur. Mevsimler, farklı yarım kürelerde farklı zamanlarda yaşanır.
🌡️ İklim ve Hava Olayları
İklim mi, hava durumu mu? İkisi farklı şeyler! İklim, bir bölgedeki uzun süreli hava olaylarının ortalamasıdır. Hava durumu ise anlık atmosfer koşullarıdır. İklimi etkileyen faktörlere göz atalım:
- ☀️ Sıcaklık: Ekvatordan kutuplara gidildikçe azalır. Yükselti, denizellik, karasallık gibi faktörler de sıcaklığı etkiler.
- 🌧️ Yağış: Yükselim, cephe ve orografik (yamaç) yağışları olmak üzere farklı türleri vardır.
- 💨 Basınç ve Rüzgarlar: Yüksek basınçtan alçak basınca doğru eserler. Sürekli, mevsimlik ve yerel rüzgarlar olarak sınıflandırılır.
👨👩👧👦 Nüfus ve Yerleşme
Nüfus dediğimiz şey, belirli bir alanda yaşayan insan sayısıdır. Nüfusun dağılışını etkileyen birçok faktör var. Bir de göçler var tabii, insanlar neden göç eder dersiniz?
- 📈 Nüfus Artışı: Doğum ve ölüm oranları, nüfus artış hızını belirler.
- 🏘️ Yerleşme: İnsanların bir yerde sürekli olarak yaşamasıdır. Kırsal ve kentsel yerleşmeler olarak ayrılır.
- 🚶 Göçler: İnsanların bir yerden başka bir yere yerleşmek amacıyla yaptıkları hareketlerdir. İç göç ve dış göç olarak sınıflandırılır.
🌱 Beşeri Sistemler: Tarım ve Hayvancılık
İnsanların doğayı kullanarak yaptıkları faaliyetler, beşeri sistemleri oluşturur. Tarım ve hayvancılık da bunlardan en önemlileridir. Gelin, bu konulara yakından bakalım:
- 🚜 Tarım: Toprağı işleyerek ürün elde etme faaliyetidir. İklim, toprak, su kaynakları gibi faktörler tarımı etkiler.
- 🐄 Hayvancılık: Hayvanları yetiştirerek ürün elde etme faaliyetidir. Mera hayvancılığı, besi hayvancılığı gibi farklı türleri vardır.
Umarım bu özet, sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Unutmayın, coğrafya sadece ezber değil, aynı zamanda dünyayı anlamaktır! Başarılar dilerim!
