🤔 11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 1. Yazılı 4. Senaryo: Hazırlık Rehberi
Felsefe sınavına hazırlanmak biraz karmaşık gelebilir, ama aslında düşündüğümüzden daha eğlenceli! Bu rehberde, 11. sınıf felsefe dersinin 2. dönem 1. yazılısının 4. senaryosuna yönelik konuları basitçe anlatacağım. Unutmayın, felsefe sadece ezberlemek değil, anlamakla ilgilidir.
💡 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Bilgi felsefesi, bilginin ne olduğunu, nasıl elde edildiğini ve sınırlarını inceler. Temel sorular şunlardır:
- ❓ Bilgi nedir? Doğru ve haklı çıkarılmış inanç mıdır?
- 🧠 Bilgiye nasıl ulaşırız? Duyularımızla mı, aklımızla mı yoksa her ikisiyle mi?
- 🚫 Bilginin sınırları var mıdır? Her şeyi bilebilir miyiz?
📚 Temel Kavramlar
- 🎯 Doğruluk: Bir bilginin gerçeklikle uyuşmasıdır.
- ✅ Gerekçelendirme: Bir bilginin neden doğru olduğuna dair kanıt sunmaktır.
- 💭 İnanç: Bir şeyin doğru olduğuna dair kabuldür.
- 🍎 Deneycilik (Empirizm): Bilginin duyular yoluyla elde edildiğini savunur. (Örneğin, John Locke)
- 💡 Akılcılık (Rasyonalizm): Bilginin akıl yoluyla elde edildiğini savunur. (Örneğin, René Descartes)
- 🧐 Septisizm (Şüphecilik): Bilginin mümkün olmadığını veya kesin bilgiye ulaşılamayacağını savunur.
🌍 Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Varlık felsefesi, varlığın ne olduğunu, temel özelliklerini ve türlerini inceler. Temel sorular şunlardır:
- ❓ Varlık nedir? Var olan her şey midir?
- 🧱 Varlığın temel özellikleri nelerdir? Değişkenlik, süreklilik, birlik, çokluk gibi.
- 🌳 Varlık türleri nelerdir? Maddi, manevi, ideal varlıklar gibi.
📚 Temel Kavramlar
- ⚛️ Materyalizm: Her şeyin maddeden oluştuğunu savunur.
- 👻 İdealizm: Her şeyin düşünceden veya zihinden oluştuğunu savunur.
- 🎭 Düalizm: Madde ve zihnin ayrı ve etkileşimli olduğunu savunur. (Örneğin, Descartes'ın ruh-beden düalizmi)
🧮 Mantık
Mantık, doğru düşünme ve akıl yürütme kurallarını inceler. Amacı, geçerli argümanlar oluşturmak ve hatalı çıkarımlardan kaçınmaktır.
📚 Temel Kavramlar
- 🔤 Önerme: Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen yargılardır.
- ➕ Argüman: Bir veya daha fazla önermeden (öncül) bir sonuca ulaşma sürecidir.
- ⚖️ Geçerlilik: Bir argümanın öncülleri doğruysa sonucunun da doğru olması gerektiği durumdur.
- ❌ Hata (Safsata): Akıl yürütmedeki yanlışlıklardır. Örneğin, "adam karalama", "genelleme" gibi.
✍️ Sınav İçin İpuçları
- 📝 Konuları tekrar gözden geçirin ve notlarınızı okuyun.
- 🔑 Temel kavramları anlamaya çalışın, ezberlemek yerine mantığını kavrayın.
- ❓ Örnek sorular çözün ve farklı senaryolara hazırlıklı olun.
- 🧘 Sınav sırasında sakin olun ve soruları dikkatlice okuyun.
- 🧠 Düşüncelerinizi açık ve anlaşılır bir şekilde ifade etmeye çalışın.
Umarım bu rehber, felsefe sınavına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
