🧠 11. Sınıf Felsefe 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: Çözümlü Sorularla Tekrar!
Merhaba gençler! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve kafanızda soru işaretleri mi var? Merak etmeyin, bu çözümlü sorularla felsefe konularını tekrar edip, yazılıya bomba gibi hazırlanacağız!
🤔 1. Soru: Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Soru: "Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?" sorusuna farklı felsefi akımların yaklaşımlarını açıklayınız.
Çözüm:
- ✅ Septisizm (Şüphecilik): Doğru bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığını savunur. Her türlü bilginin şüpheli olduğunu, kesin bir yargıya varılamayacağını iddia ederler.
- 💡 Rasyonalizm (Akılcılık): Doğru bilgiye akıl yoluyla ulaşılabileceğini savunur. Doğuştan gelen fikirlerin varlığını kabul ederler. Önemli temsilcileri arasında Descartes, Spinoza ve Leibniz bulunur.
- empirizm Empirizm (Deneycilik): Doğru bilgiye deney ve gözlem yoluyla ulaşılabileceğini savunur. Akılın boş bir levha (tabula rasa) olduğunu ve deneyimlerle dolduğunu ileri sürerler. Locke, Hume ve Berkeley önemli temsilcileridir.
- 🌟 Kritisizm (Eleştirel Felsefe): Rasyonalizm ve empirizmi uzlaştırmaya çalışan bir yaklaşımdır. Aklın ve deneyin bilgi edinmede önemli olduğunu, ancak bilginin sınırlarının da olduğunu savunur. Kant bu akımın en önemli temsilcisidir.
🌍 2. Soru: Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Soru: "Varlık nedir?" sorusuna farklı felsefi yaklaşımlarla cevap veriniz ve bu yaklaşımların temel argümanlarını belirtiniz.
Çözüm:
- ⚛️ Materyalizm (Maddecilik): Varlığın temelinde maddenin olduğunu savunur. Her şeyin maddeden oluştuğunu ve ruh, bilinç gibi kavramların maddenin bir ürünü olduğunu iddia ederler.
- ✨ İdealizm (İdeacılık): Varlığın temelinde идеи, düşüncenin olduğunu savunur. Madde, düşüncenin bir yansıması veya идеи tarafından yaratılmıştır. Platon ve Hegel önemli temsilcileridir.
- 🧩 Düalizm (İkicilik): Varlığın hem madde hem de ruhtan oluştuğunu savunur. Madde ve ruh birbirine indirgenemez, ayrı varlıklardır. Descartes bu görüşün önemli bir temsilcisidir.
- 🌱 Fenomenoloji: Varlığı, bilincimizde deneyimlediğimiz şekliyle inceler. Varlığın özüne ulaşmak için önyargılardan arınmak gerektiğini savunur. Husserl bu akımın kurucusudur.
🎭 3. Soru: Ahlak Felsefesi (Etik)
Soru: "İyi ve kötü nedir?" sorusuna farklı ahlaki yaklaşımlarla cevap veriniz ve örnekler veriniz.
Çözüm:
- ⚖️ Faydacılık (Utilitarizm): Bir eylemin iyi olup olmadığını, sonuçlarının faydalı olup olmadığına göre değerlendirir. En çok sayıda insana en çok fayda sağlayan eylem iyidir. Örneğin, bir doktorun birden fazla kişiyi kurtarmak için bir kişiyi feda etmesi faydacı bir yaklaşımdır.
- कर्तव्य Ödev Ahlakı (Deontoloji): Bir eylemin iyi olup olmadığını, eylemin kendisinin ahlaki kurallara uygun olup olmadığına göre değerlendirir. Sonuçları ne olursa olsun, ahlaki kurallara uymak önemlidir. Örneğin, yalan söylemenin her durumda yanlış olduğunu savunan bir kişi ödev ahlakına göre hareket eder.
- erdem Erdem Etiği (Virtue Ethics): İyi bir insanın sahip olması gereken erdemleri (dürüstlük, cesaret, adalet vb.) temel alır. İyi bir insan, bu erdemlere sahip olan ve bu erdemlere uygun davranan kişidir. Örneğin, dürüst bir insan her zaman doğruyu söyler, yalan söylemez.
Umarım bu çözümlü sorular, felsefe yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
