📚 11. Sınıf Fizik 1. Dönem 1. Yazılı 10. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 11. sınıf fizik dersinin ilk yazılısı yaklaşıyor. MEB'in yayınladığı senaryolardan 10.sunu inceleyerek, sınavda karşınıza çıkabilecek konulara ve soru tiplerine hazırlanalım. Unutmayın, fizik sadece formüllerden ibaret değil, olayları anlamak ve yorumlamak da çok önemli. Hadi başlayalım!
🚀 1. Bölüm: Vektörler ve Bağıl Hareket
Vektörler, fizikte yönü ve büyüklüğü olan büyüklükleri ifade etmek için kullanılır. Bağıl hareket ise, bir gözlemcinin başka bir gözlemciye göre hareketini inceler.
- 📏 Vektörler:
- ➡️ Vektörlerin Gösterimi: Yönlü doğru parçalarıyla gösterilir. Başlangıç noktası, bitiş noktası ve yönü önemlidir.
- ➕ Vektörlerde İşlemler: Toplama, çıkarma, skalerle çarpma gibi işlemler vektörler üzerinde yapılabilir.
- 📐 Bileşenlerine Ayırma: Bir vektörü, yatay ve düşey bileşenlerine ayırarak işlemleri kolaylaştırabiliriz.
- 🚗 Bağıl Hareket:
- 👁️ Gözlemci: Hareketi inceleyen kişidir. Farklı gözlemciler, aynı hareket için farklı sonuçlar elde edebilir.
- 💨 Bağıl Hız: Bir cismin, başka bir cisme göre hızıdır. Vektörel olarak hesaplanır.
- 🚢 Nehir Problemleri: Akıntı hızının olduğu durumlarda, cisimlerin yere göre hızını bulmak önemlidir.
💡 2. Bölüm: Kuvvet ve Hareket
Kuvvet, bir cismin hareketini değiştiren etkidir. Newton'un hareket yasaları, kuvvet ve hareket arasındaki ilişkiyi açıklar.
- 🍎 Newton'un Hareket Yasaları:
- 🥇 Eylemsizlik Yasası: Bir cisim, üzerine bir kuvvet etki etmedikçe, hareket durumunu korur.
- 🥈 Temel Yasa (F=ma): Bir cisme etki eden net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir.
- 🥉 Etki-Tepki Yasası: Her etkiye karşılık, eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki vardır.
- 🧱 Sürtünme Kuvveti:
- 🏂 Kinetik Sürtünme: Hareket halindeki cisimlere etki eder.
- 🏔️ Statik Sürtünme: Hareketsiz cisimlere etki eder ve cismi harekete geçirmeye karşı koyar.
- 📉 Sürtünme Katsayısı: Yüzeylerin cinsine bağlı olarak değişir.
- 🚠 Dinamik:
- 🏋️ Serbest Cisim Diyagramı: Cisme etki eden tüm kuvvetleri gösteren diyagramdır.
- ⚖️ Denge: Bir cisme etki eden net kuvvet sıfır ise, cisim dengededir.
🎯 3. Bölüm: İş, Güç ve Enerji
İş, bir kuvvetin bir cismi yer değiştirmesiyle yapılan eylemdir. Güç, iş yapma hızıdır. Enerji ise, iş yapabilme yeteneğidir.
- 🛠️ İş:
- 📏 Tanımı: Kuvvet ve yer değiştirme vektörlerinin skaler çarpımıdır.
- 📐 Hesaplanması: W = F x d x cosθ (θ, kuvvet ve yer değiştirme arasındaki açıdır).
- ℹ️ Birim: Joule (J)
- 💪 Güç:
- ⏱️ Tanımı: Birim zamanda yapılan iştir.
- ➗ Hesaplanması: P = W / t
- ℹ️ Birim: Watt (W)
- ⚡ Enerji:
- 🏃 Kinetik Enerji: Hareketli cisimlerin sahip olduğu enerjidir. KE = 1/2 mv²
- ⬆️ Potansiyel Enerji: Cismin konumundan dolayı sahip olduğu enerjidir. Yerçekimi potansiyel enerjisi (PE = mgh) ve esneklik potansiyel enerjisi (PE = 1/2 kx²) olmak üzere ikiye ayrılır.
- 🔥 Isı Enerjisi: Maddelerin moleküllerinin hareketinden kaynaklanan enerjidir.
- 💡 Enerji Dönüşümleri: Enerji bir türden başka bir türe dönüşebilir (örneğin, potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşmesi).
- 🛡️ Enerjinin Korunumu: Bir sistemde toplam enerji sabittir; enerji yoktan var edilemez veya yok edilemez, sadece bir biçimden diğerine dönüşebilir.
Umarım bu özet, sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
