🧪 11. Sınıf Fizik 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 7. Senaryo MEB Soruları
Merhaba 11. sınıf öğrencileri! Fizik yazılısı yaklaşıyor ve MEB'in yayınladığı senaryolarla hazırlanmak çok önemli. Bu yazıda, 7. senaryodaki sorulara benzer örnekler ve çözümleriyle sınavda başarılı olmanıza yardımcı olacağım. Unutmayın, fizik sadece formüllerden ibaret değil, aynı zamanda olayları anlamak ve yorumlamakla ilgili!
💡 1. Bölüm: Elektrik Alan ve Potansiyel
- ⚡ Elektrik Alan: Yüklü bir cismin çevresinde oluşturduğu ve başka yüklü cisimlere kuvvet uyguladığı bölgedir. Elektrik alan çizgileri, pozitif yükten çıkar ve negatif yükte sonlanır.
- 🔋 Elektrik Potansiyel: Bir yükü sonsuzdan bir noktaya getirmek için yapılması gereken işe eşittir. Elektrik potansiyeli skaler bir büyüklüktür.
Örnek Soru: +q ve -q yükleri arasındaki uzaklık d kadardır. Bu yüklerin orta noktasındaki elektrik alan ve potansiyeli bulunuz.
Çözüm:
- ➕ Elektrik Alan: Her iki yükün de elektrik alanı aynı yönde olacağından toplanır. E = 2k|q|/(d/2)² = 8k|q|/d²
- ➖ Elektrik Potansiyel: +q yükünün potansiyeli V, -q yükünün potansiyeli -V olacağından toplam potansiyel sıfırdır.
🧲 2. Bölüm: Manyetik Alan
- 🧭 Manyetik Alan: Hareketli yüklerin (akım taşıyan tellerin) çevresinde oluşturduğu ve başka hareketli yüklere kuvvet uyguladığı bölgedir. Manyetik alan vektörel bir büyüklüktür.
- 🔄 Manyetik Kuvvet: Bir manyetik alan içinde hareket eden yüklü bir cisme etki eden kuvvettir. Bu kuvvetin yönü, yükün hızına ve manyetik alanın yönüne diktir.
Örnek Soru: Düz bir telden geçen akım I kadardır. Telden r uzaklıktaki bir noktadaki manyetik alanın büyüklüğünü bulunuz.
Çözüm:
- 📏 Manyetik Alan: B = μ₀I / (2πr) (μ₀: Boşluğun manyetik geçirgenliği)
💫 3. Bölüm: İndüksiyon
- 🔄 Manyetik Akı: Bir yüzeyden geçen manyetik alan çizgilerinin sayısıdır. Manyetik akı değişimi, indüksiyon elektromotor kuvveti (emk) oluşturur.
- ⚡ İndüksiyon Emk'sı: Manyetik akı değişimine karşı koyan bir gerilimdir. Faraday Yasası ile hesaplanır: ε = -N(ΔΦ/Δt) (N: Sarım sayısı, ΔΦ: Akı değişimi, Δt: Zaman değişimi)
Örnek Soru: Bir bobinin içinden geçen manyetik akı 0.2 saniyede 0.5 Weber'den 1.5 Weber'e çıkıyor. Bobinde oluşan indüksiyon emk'sını bulunuz (Bobin 100 sarımlı).
Çözüm:
- 📊 İndüksiyon Emk'sı: ε = -100 * ((1.5 - 0.5) / 0.2) = -500 Volt.
Umarım bu örnekler, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
