📚 11. Sınıf Fizik 2. Dönem 1. Yazılı MEB Örnek Soruları ve Cevapları
Merhaba Sevgili 11. Sınıf Öğrencileri!
Fizik dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanırken size yardımcı olacak MEB örnek sorularını ve cevaplarını inceleyeceğiz. Bu sorular, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları anlamanıza ve eksiklerinizi görmenize yardımcı olacaktır. Başarılar!
💡 1. Soru: Elektrik Alan ve Potansiyel
Soru: Yüklü bir cismin etrafında oluşan elektrik alan ve elektrik potansiyeli arasındaki ilişkiyi açıklayınız. Elektrik alanın ve potansiyelin hangi durumlarda sıfır olabileceğini belirtiniz.
Cevap:
- ⚡ Elektrik Alan: Yüklü bir cismin etrafında, başka bir yüke kuvvet uygulayabileceği bölgedir. Elektrik alan, vektörel bir büyüklüktür ve yönü pozitif yükten dışarı, negatif yüke doğrudur.
- 🔋 Elektrik Potansiyel: Bir yükü sonsuzdan belirli bir noktaya getirmek için yapılması gereken işin, yük miktarına oranıdır. Elektrik potansiyeli, skaler bir büyüklüktür.
- 🔗 İlişki: Elektrik alan, potansiyelin negatif gradyanına eşittir. Yani, elektrik alan potansiyelin en hızlı değişim yönünde ve ters işaretlidir.
- 0️⃣ Elektrik Alanın Sıfır Olduğu Durumlar:
- ➡️ Yük dağılımının simetrik olduğu noktalarda (örneğin, yüklü bir kürenin merkezinde).
- ➡️ İletken bir cismin içinde.
- 0️⃣ Elektrik Potansiyelin Sıfır Olduğu Durumlar:
- ➡️ Referans noktası olarak sonsuzun alındığı durumlarda, sonsuzdaki potansiyel sıfırdır.
- ➡️ Topraklanmış bir iletkenin potansiyeli sıfırdır.
🧲 2. Soru: Manyetik Alan ve Manyetik Kuvvet
Soru: Düzgün bir manyetik alanda hareket eden yüklü bir parçacığa etkiyen manyetik kuvveti açıklayınız. Manyetik kuvvetin parçacığın hızına ve manyetik alanın yönüne nasıl bağlı olduğunu belirtiniz.
Cevap:
- 🧭 Manyetik Kuvvet: Manyetik alanda hareket eden yüklü bir parçacığa etkiyen kuvvettir. Bu kuvvet, parçacığın hızına ve manyetik alana diktir.
- 📐 Formül: Manyetik kuvvetin büyüklüğü, F = qvBsinθ formülü ile bulunur. Burada:
- q: Yük miktarı
- v: Parçacığın hızı
- B: Manyetik alanın şiddeti
- θ: Hız vektörü ile manyetik alan arasındaki açı
- ➡️ Hıza Bağlılık: Manyetik kuvvet, parçacığın hızıyla doğru orantılıdır. Parçacık duruyorsa veya hızı manyetik alana paralelse, manyetik kuvvet sıfırdır.
- ⬆️ Manyetik Alanın Yönüne Bağlılık: Manyetik kuvvetin yönü, sağ el kuralı ile bulunur. Başparmak hızın yönünü, işaret parmağı manyetik alanın yönünü gösterdiğinde, avuç içi pozitif yüke etkiyen kuvvetin yönünü gösterir. Negatif yük için kuvvetin yönü tersinedir.
💡 3. Soru: İndüksiyon Akımı ve Faraday Yasası
Soru: Faraday yasasını açıklayınız. Bir devrede indüksiyon akımının oluşması için hangi şartların sağlanması gerektiğini belirtiniz.
Cevap:
- ⚡ Faraday Yasası: Bir devredeki manyetik akı değişimi, devrede bir elektromotor kuvveti (EMK) indükler. İndüklenen EMK, manyetik akı değişim hızına eşittir ve Lenz yasası gereği akı değişimine karşı koyacak yöndedir.
- 🔄 Formül: İndüklenen EMK, ε = -N(ΔΦ/Δt) formülü ile bulunur. Burada:
- ε: İndüklenen EMK
- N: Sarım sayısı
- ΔΦ: Manyetik akı değişimi
- Δt: Zaman aralığı
- ✅ Şartlar: İndüksiyon akımının oluşması için:
- 🧲 Devreden geçen manyetik akının değişmesi gerekir. Bu, manyetik alanın şiddetinin değişmesi, devrenin alanının değişmesi veya devrenin manyetik alana göre konumunun değişmesiyle sağlanabilir.
- 🔗 Kapalı bir devre bulunmalıdır. İndüklenen EMK, kapalı bir devrede akım oluşturur.
💡 Ek Notlar:
- 📚 Bu örnek sorular, MEB müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır.
- 📝 Sınavda benzer konulara odaklanmanız, başarı şansınızı artıracaktır.
- 🧠 Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözümü, başarının anahtarıdır!
