🧬 12. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 1. Yazılı: 4. Senaryo İçin Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısı yaklaşıyor ve bu rehber, 4. senaryoya özel olarak hazırlanmanıza yardımcı olacak. Sakin olun, derin bir nefes alın ve başlayalım!
🧪 Hücre Bölünmesi: Mitoz ve Mayoz
Hücreler nasıl çoğalır, biliyor muyuz? İşte cevabı:
- 🍎 Mitoz: Vücut hücrelerimizin (kas, deri vb.) bölünerek çoğalmasıdır. Amacı, büyüme, onarım ve rejenerasyondur.
- ✨ Aşamaları: Profaz, Metafaz, Anafaz, Telofaz (Hafızanda tutmak için kısaltma: Profazı Metal Anahtarla Tamir et!)
- 🎯 Sonuç: İki tane aynı genetik yapıya sahip hücre oluşur.
- 🍓 Mayoz: Üreme hücrelerinin (sperm ve yumurta) oluşmasını sağlar. Genetik çeşitliliği artırır.
- ✨ Aşamaları: Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. Her aşama da Mitoz'daki gibi Profaz, Metafaz, Anafaz ve Telofaz evrelerinden oluşur.
- 🎯 Sonuç: Dört tane farklı genetik yapıya sahip hücre oluşur.
🧬 DNA, RNA ve Genetik Kod
Hayatımızın şifresi nerede saklı? Tabii ki DNA'da!
- 🍎 DNA (Deoksiribo Nükleik Asit): Genetik bilgiyi taşıyan moleküldür. Çift sarmallı yapıya sahiptir.
- 🧱 Yapı Taşları: Nükleotitler (Şeker, fosfat ve azotlu bazlardan oluşur).
- 🔑 Azotlu Bazlar: Adenin (A), Timin (T), Guanin (G), Sitozin (C). (A her zaman T ile, G her zaman C ile eşleşir.)
- 🍓 RNA (Ribonükleik Asit): Protein sentezinde görev alır. Tek sarmallı yapıya sahiptir.
- 🧱 Yapı Taşları: Nükleotitler (Şeker, fosfat ve azotlu bazlardan oluşur).
- 🔑 Azotlu Bazlar: Adenin (A), Urasil (U), Guanin (G), Sitozin (C). (T yerine U bulunur. A her zaman U ile, G her zaman C ile eşleşir.)
- 🍇 Genetik Kod: DNA'daki baz dizisinin, proteinlerdeki amino asit dizisini belirlemesidir.
🌍 Ekosistem Ekolojisi
Canlılar ve çevre arasındaki ilişkiyi inceleyelim:
- 🍎 Ekosistem: Canlılar ve cansız çevrenin etkileşimiyle oluşan sistemdir.
- 🌱 Biyotik Faktörler: Canlı öğeler (bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar).
- ⛰️ Abiyotik Faktörler: Cansız öğeler (su, toprak, ışık, sıcaklık).
- 🍓 Besin Zinciri ve Besin Ağı: Canlıların birbirini yiyerek enerji aktarmasıdır.
- 🌿 Üreticiler: Kendi besinini üreten canlılar (bitkiler).
- 🐛 Tüketiciler: Başka canlılarla beslenen canlılar (otçullar, etçiller, hepçiller).
- 🍄 Ayrıştırıcılar: Ölü canlıları parçalayan canlılar (mantarlar, bakteriler).
- 🍇 Popülasyon: Aynı türden canlıların belirli bir alanda oluşturduğu topluluk.
- 🥝 Komünite: Farklı türden popülasyonların bir araya gelmesiyle oluşan topluluk.
Unutmayın, bol bol soru çözmek ve tekrar yapmak başarının anahtarıdır! Sınavda başarılar!
