🗓️ 12. Sınıf İnkılap Tarihi 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 8. Senaryo
🎯 1. Dünya Savaşı'nın Nedenleri ve Sonuçları
🌍 Genel Nedenler: Devletler arası sömürgecilik yarışı, silahlanma rekabeti ve milliyetçilik akımları.
⚔️ Özel Nedenler: Almanya ve İngiltere arasındaki ekonomik rekabet, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Balkanlardaki yayılmacı politikası ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesini geri alma isteği.
💥 Savaşın Başlaması: Avusturya-Macaristan veliahtının Saraybosna'da öldürülmesi (Saraybosna suikastı).
📜 Savaşın Sonuçları: İmparatorluklar yıkıldı (Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Rusya), yeni devletler kuruldu, Milletler Cemiyeti kuruldu, Versay, Sevr gibi ağır antlaşmalar imzalandı.
🤝 Mondros Ateşkes Antlaşması ve Sonuçları
📜 Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918): Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı. Osmanlı ordusu terhis edilecek, haberleşme ve ulaşım araçlarına el konulacak, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya çıkarsa herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecekti.
💔 Sonuçları: Osmanlı Devleti fiilen sona erdi, ülke işgallere açık hale geldi, Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları direniş hareketini başlattı.
🇹🇷 Milli Mücadele'nin Hazırlık Dönemi
📍 Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı (19 Mayıs 1919): Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gönderildi. Amacı, bölgedeki karışıklıkları gidermekti. Ancak Mustafa Kemal, bu görevi milli mücadeleyi başlatmak için kullandı.
📢 Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): "Vatanın bütünlüğü, milletin istiklali tehlikededir." denilerek milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlendi.
🏛️ Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919): Doğu illerinden gelen delegelerle toplandı. Milli sınırlar içinde vatanın bölünmez bir bütün olduğu vurgulandı.
🏛️ Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919): Bütün cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirildi. Milli mücadelenin tek merkezden yürütülmesi sağlandı.
🇹🇷 Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılması (23 Nisan 1920): Milli iradeye dayalı yeni bir devletin temelleri atıldı.
⚔️ Kurtuluş Savaşı
🛡️ Doğu Cephesi: Ermenilerle mücadele edildi. Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Ermenileri yenilgiye uğrattı ve Gümrü Antlaşması imzalandı.
🛡️ Güney Cephesi: Fransızlar ve Ermenilerle mücadele edildi. Düzenli ordu birlikleri olmamasına rağmen, halkın direnişiyle başarı sağlandı.
🛡️ Batı Cephesi: Yunanlılarla mücadele edildi.
⚔️ I. İnönü Savaşı (6-12 Ocak 1921): Türk ordusunun ilk zaferi.
⚔️ II. İnönü Savaşı (23 Mart - 1 Nisan 1921): Türk ordusunun ikinci zaferi.
⚔️ Kütahya-Eskişehir Savaşları (Temmuz 1921): Türk ordusu yenildi. Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık yetkisini aldı.
⚔️ Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921): Türk ordusunun savunma savaşı. Yunan ordusu durduruldu.
⚔️ Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922): Türk ordusunun taarruz savaşı. Yunan ordusu bozguna uğratıldı.
📜 Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)
🌍 Önemi: Türkiye'nin bağımsızlığını tescil eden, yeni Türk devletinin uluslararası alanda tanınmasını sağlayan antlaşmadır.
🔑 Kabul Edilenler: Türk-Yunan sınırı, Suriye sınırı, Boğazlar Komisyonu kaldırılması (sınırlandırılmış şekilde), Kapitülasyonların kaldırılması.
❓ Çözülemeyenler: Musul sorunu (daha sonra İngiltere ile çözülecekti).
