Bu senaryo, MEB tarafından belirlenen kazanımlar çerçevesinde, 12. sınıf matematik müfredatının 2. dönem konularını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Senaryodaki sorular, öğrencilerin analiz, sentez ve problem çözme becerilerini ölçmeyi hedefler. Sınavda genellikle İntegral, Türev Uygulamaları, Limit ve Süreklilik, Logaritma ve Diziler gibi ileri düzey konulardan sorular yer alır.
Soru: \( f(x) = x^2 - 4x + 3 \) eğrisi ile x-ekseni arasında kalan bölgenin alanı kaç birimkaredir?
Çözüm:
Öncelikle eğrinin x-eksenini kestiği noktaları bulalım:
\( x^2 - 4x + 3 = 0 \) denkleminin kökleri \( (x-1)(x-3)=0 \)'dan \( x_1 = 1 \), \( x_2 = 3 \) olur.
Eğri, [1,3] aralığında x-ekseninin altında kaldığı için alanı bulurken integralin mutlak değerini alırız:
\( A = \left| \int_{1}^{3} (x^2 - 4x + 3) \, dx \right| \)
İntegrali alalım: \( \int (x^2 - 4x + 3) dx = \frac{x^3}{3} - 2x^2 + 3x \)
Sınırları yerine koyalım:
\( \left[ \frac{3^3}{3} - 2\cdot3^2 + 3\cdot3 \right] - \left[ \frac{1^3}{3} - 2\cdot1^2 + 3\cdot1 \right] = (9 - 18 + 9) - (\frac{1}{3} - 2 + 3) \)
\( = (0) - (\frac{1}{3} + 1) = -\frac{4}{3} \)
Alan pozitif olacağından: \( A = \left| -\frac{4}{3} \right| = \frac{4}{3} \) birimkare.
Soru: Toplam uzunluğu 40 cm olan bir tel, bir kenarı \( x \) cm olan bir kare ve bir daire oluşturacak şekilde iki parçaya ayrılıyor. Kare ve dairenin alanları toplamının minimum olması için \( x \) kaç cm olmalıdır? (\( \pi = 3 \) alınız)
Çözüm:
Karenin çevresi \( 4x \) cm, kalan tel uzunluğu \( 40 - 4x \) cm (dairenin çevresi).
Dairenin yarıçapı: \( 2\pi r = 40 - 4x \) → \( 2\cdot3\cdot r = 40 - 4x \) → \( r = \frac{40 - 4x}{6} \).
Alanlar toplamı: \( A(x) = x^2 + \pi r^2 = x^2 + 3 \cdot \left( \frac{40 - 4x}{6} \right)^2 \).
Sadeleştirelim: \( A(x) = x^2 + 3 \cdot \frac{(40 - 4x)^2}{36} = x^2 + \frac{(40 - 4x)^2}{12} \).
Türev alıp sıfıra eşitleyelim: \( A'(x) = 2x + \frac{2(40 - 4x)\cdot(-4)}{12} = 2x - \frac{8(40 - 4x)}{12} = 0 \).
\( 2x = \frac{8(40 - 4x)}{12} \) → \( 24x = 320 - 32x \) → \( 56x = 320 \) → \( x = \frac{320}{56} = \frac{40}{7} \) cm.
Bu senaryoya benzer soruları çözmek için MEB’in yayınladığı örnek soruları, geçmiş yılların LYS/AYT matematik sorularını ve farklı yayın evlerinin 12. sınıf matematik soru bankalarını tarayın. Özellikle integralle alan hesabı ve türevle optimizasyon problemleri üzerine bolca pratik yapın.
Başarılar dileriz! 🎯