Dünyamızda dört ana yön vardır: Kuzey, Güney, Doğu ve Batı. Bunları doğada bazı işaretlere bakarak bulabiliriz.
Güneş, sabahları doğudan doğar. Öğle vakti tam tepemizdedir. Akşamları ise batıdan batar.
Ağaç gövdelerinin, taşların veya toprağın üzerinde genellikle yosunlar yetişir. Yosunlar nemli ve güneş görmeyen yerleri sever. Güneş, gün boyunca güneyden geldiği için ağaç gövdelerinin kuzey tarafında daha çok yosun olur.
Karıncalar çok çalışkandır ve yuvalarını akıllıca yapar. Karınca yuvalarının giriş deliği genellikle güneye bakar. Bunun nedeni, güneşin sıcaklığından daha çok faydalanmak istemeleridir. Ayrıca yuvalarının etrafındaki toprak yığını da genelde güneye doğru daha yumuşak ve alçaktır.
Unutma: Bu yöntemler bize doğada yardımcı olur. Ama en doğru sonuç için pusula kullanmak en iyisidir!
Soru 1: Doğada yürüyüşe çıkan Efe, hangi yöne gideceğini şaşırdı. Yanında pusulası yoktu. Etrafına baktığında bir ağacın gövdesinin bir tarafında daha çok yosun olduğunu fark etti. Efe, yosunların olduğu tarafın hangi yönü gösterdiğini bilse yolunu bulabilecek. Sence yosunlar genellikle ağaç gövdelerinin hangi yönünde daha çok yetişir?
a) Güney
b) Doğu
c) Kuzey
Cevap: c) Kuzey
Çözüm: Yosunlar nemli ve güneş almayan yerlerde daha çok büyür. Ağaç gövdelerinin Kuzey yönü daha az güneş aldığı için genellikle bu tarafta daha çok yosun olur.
Soru 2: Güneşli bir günde, öğle vakti okul bahçesinde oynayan Zeynep, gölgesinin en kısa olduğunu fark etti. Tam o sırada gölgesi hangi yönü gösteriyordur?
a) Güney
b) Kuzey
c) Batı
Cevap: b) Kuzey
Çözüm: Öğle vakti Güneş tam tepedeyken en kısa gölge oluşur. Türkiye, Kuzey Yarım Küre'de olduğu için bu gölge daima Kuzey yönünü gösterir.
Soru 3: Ormanda bir karınca yuvası gören Ege, yuvanın şekline dikkatle baktı. Yuvanın toprakla yapılmış bir tarafının daha yüksek ve eğimli olduğunu gördü. Bu eğimli taraf, karıncaları soğuk rüzgarlardan korumak için hangi yöne bakıyordur?
a) Güney
b) Kuzey
c) Doğu
Cevap: a) Güney
Çözüm: Karıncalar yuvalarını soğuk Kuzey rüzgarlarından korumak isterler. Bu nedenle yuvanın toprak yığılarak yapılmış ve eğimli olan tarafı genellikle Güney yönüne bakar. Bu, yuvayı rüzgardan korur ve içini ısıtır.