🧪 2026 TYT Biyoloji: Besinlerin Kimyasal Sindirimi Nasıl Olur?
Besinlerin kimyasal sindirimi, büyük moleküllü besinlerin enzimler yardımıyla daha küçük moleküllere parçalanması işlemidir. Bu süreç, vücudumuzun besinleri emebilmesi için gereklidir. Kimyasal sindirim ağızda başlar, midede devam eder ve ince bağırsakta tamamlanır.
ağızda Kimyasal Sindirim
- ⭐ Tükürük: Tükürük bezleri tarafından salgılanır ve amilaz enzimi içerir.
- ⭐ Amilaz Enzimi: Karbonhidratların (nişasta) sindirimini başlatır. Nişastayı daha küçük şeker moleküllerine (maltoz) parçalar.
- ⭐ Reaksiyon:
$Nişasta + Amilaz + H_2O \rightarrow Maltoz$
midede Kimyasal Sindirim
- ⭐ Mide Özsuyu: Mide bezleri tarafından salgılanır ve hidroklorik asit (HCl) ile pepsinogen enzimi içerir.
- ⭐ Hidroklorik Asit (HCl): Midenin pH'ını düşürerek (yaklaşık pH 2) pepsinogenin aktifleşmesini sağlar. Ayrıca, bazı bakterileri öldürür.
- ⭐ Pepsin Enzimi: Proteinlerin sindirimini başlatır. Proteinleri daha küçük peptitlere parçalar.
- ⭐ Reaksiyon:
$Protein + Pepsin + H_2O \rightarrow Peptitler$
ince Bağırsakta Kimyasal Sindirim
- ⭐ Pankreas Özsuyu: Pankreas tarafından salgılanır ve birçok sindirim enzimi içerir (amilaz, lipaz, tripsinojen, kimotripsinojen, karboksipeptidaz).
- ⭐ Amilaz (Pankreatik): Kalan nişastayı maltoza parçalar.
- ⭐ Lipaz: Yağların sindirimini başlatır. Yağları yağ asitleri ve gliserole parçalar.
- ⭐ Reaksiyon:
$Yağ + Lipaz + H_2O \rightarrow Yağ\ Asitleri + Gliserol$
- ⭐ Tripsinojen ve Kimotripsinojen: İnce bağırsakta aktifleşerek sırasıyla tripsin ve kimotripsin enzimlerine dönüşür. Bu enzimler, peptitleri daha küçük peptitlere ve amino asitlere parçalar.
- ⭐ Karboksipeptidaz: Peptitlerin ucundan amino asitleri koparır.
- ⭐ Bağırsak Özsuyu: İnce bağırsak hücreleri tarafından salgılanır ve maltaz, laktaz, sükraz gibi enzimleri içerir.
- ⭐ Maltaz: Maltozu glikoza parçalar.
- ⭐ Laktaz: Laktozu glikoz ve galaktoza parçalar.
- ⭐ Sükraz: Sükrozu glikoz ve fruktoza parçalar.
sindirim Son Ürünleri
- ⭐ Karbonhidratlar: Glikoz, fruktoz, galaktoz (monosakkaritler)
- ⭐ Proteinler: Amino asitler
- ⭐ Yağlar: Yağ asitleri ve gliserol
Bu son ürünler, ince bağırsak tarafından emilerek kana karışır ve vücudun enerji ihtiyacını karşılamak ve hücrelerin yapısını oluşturmak için kullanılır.
