🧪 Mol Kütlesi Nedir?
Mol kütlesi, bir maddenin 1 molünün gram cinsinden kütlesidir. Kimyada çok önemlidir çünkü atomları ve molekülleri saymamıza yardımcı olur. Tıpkı bir düzine yumurtanın 12 tane yumurta anlamına gelmesi gibi, 1 mol madde de $6.022 \times 10^{23}$ tane atom, molekül veya iyon içerir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir.
⚗️ Mol Kütlesi Nasıl Hesaplanır?
Mol kütlesini hesaplamak için birkaç yöntem vardır:
⚖️ Periyodik Tablo Kullanarak Hesaplama
Periyodik tabloda her elementin altında atom kütlesi yazar. Bir elementin mol kütlesi, atom kütlesiyle aynıdır, sadece birimi gram/mol'dür (g/mol).
- ⚛️ Örneğin, oksijenin (O) atom kütlesi 16'dır. Bu, oksijenin mol kütlesinin 16 g/mol olduğu anlamına gelir.
- 🔩 Bileşiklerin mol kütlesini hesaplamak için, bileşiği oluşturan elementlerin atom kütlelerini toplarız.
Örnek: Suyun ($H_2O$) mol kütlesini hesaplayalım:
- 💧 Hidrojenin (H) atom kütlesi yaklaşık 1'dir ve suda 2 tane hidrojen atomu vardır: $2 \times 1 = 2$ g/mol
- ऑक्सीजन (O) atom kütlesi 16'dır ve suda 1 tane oksijen atomu vardır: $1 \times 16 = 16$ g/mol
- 💧 Suyun mol kütlesi: $2 + 16 = 18$ g/mol
🧪 Deneysel Yöntemlerle Hesaplama
Bazı durumlarda, bir maddenin mol kütlesini deneysel olarak bulmamız gerekebilir. Bu genellikle gazlar için geçerlidir.
- 🎈 İdeal Gaz Yasası: İdeal gaz yasası ($PV = nRT$) kullanılarak bir gazın mol sayısı (n) bulunabilir. Burada P basıncı, V hacmi, R ideal gaz sabiti ve T sıcaklığı temsil eder. Mol sayısı bulunduktan sonra, kütle (m) ile mol sayısı arasındaki ilişki ($n = \frac{m}{M}$) kullanılarak mol kütlesi (M) hesaplanabilir.
- 🌡️ Donma Noktası Alçalması veya Kaynama Noktası Yükselmesi: Bir çözeltinin donma noktası veya kaynama noktası, çözünen maddenin mol kütlesini bulmak için kullanılabilir. Bu yöntemler, özellikle organik kimyada yaygındır.
📚 Örnek Sorular ve Çözümleri
❓ Soru 1:
Glukozun ($C_6H_{12}O_6$) mol kütlesi nedir?
Çözüm:
- ⚫ Karbon (C): $6 \times 12 = 72$ g/mol
- ⚪ Hidrojen (H): $12 \times 1 = 12$ g/mol
- 🔴 Oksijen (O): $6 \times 16 = 96$ g/mol
- Toplam: $72 + 12 + 96 = 180$ g/mol
❓ Soru 2:
2 gram NaOH kaç moldür? (Na=23, O=16, H=1)
Çözüm:
- Öncelikle NaOH'ın mol kütlesini hesaplayalım: $23 + 16 + 1 = 40$ g/mol
- Mol sayısı = $\frac{kütle}{mol kütlesi}$
- Mol sayısı = $\frac{2}{40} = 0.05$ mol
