6. Sınıf Hz. Muhammed'in (sav) Doğduğu Çevre (Cahiliye Dönemi)

Question

Cahiliye döneminde Arap toplumunun sosyal ve ahlaki yapısını tam olarak anlayamıyorum. İnsanların neler yaptığını ve Peygamberimizin bu ortamda nasıl bir rol üstlendiğini merak ediyorum. Bu konuyu daha iyi kavramak için basitçe anlatılmasını istiyorum.

Answer 1

Cahiliye Dönemi, İslamiyet'ten önce Arap Yarımadası'nda yaşanan döneme verilen isimdir. "Cahiliye", bilgisizlik ve körü körüne inanç anlamına gelir. Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), bu dönemin en yoğun yaşandığı bir zamanda, 571 yılında Mekke'de dünyaya gelmiştir.

Mekke Şehrinin Önemi

Mekke, o dönemde Arap Yarımadası'nın en önemli şehirlerinden biriydi. Bunun başlıca nedenleri:

• Ticaret Merkeziydi: Özellikle kervan ticareti çok gelişmişti. Yemen'den Şam'a uzanan ünlü "Baharat Yolu" üzerindeydi.
• Dini Bir Merkezdi: Kâbe, Mekke'de bulunuyordu ve Araplar için kutsal bir yerdi. Her yıl kabileler Kâbe'yi ziyaret eder ve putlara taparlardı.

Cahiliye Döneminin Özellikleri

Hz. Muhammed'in (sav) doğduğu bu çevrede toplumun yaşayışını şekillendiren başlıca özellikler şunlardı:

• Putperestlik Yaygındı: İnsanlar taş, ağaç ve altın gibi maddelerden yapılmış putlara tapıyor, onlardan medet umuyorlardı. Kâbe'nin içi ve çevresi yüzlerce putla doluydu.
• Toplumda Eşitsizlik Vardı: Kölelik yaygındı. Köleler ve kadınlar hiçbir hakka sahip değildi. Hatta kız çocukları diri diri toprağa gömülürdü.
• Kabile Savaşları Yaşanırdı: Toplum kabileler halinde yaşardı ve kabileler arasında kan davaları, savaşlar hiç bitmezdi. "Senin kabilen benim kabilemdendir" anlayışı çok güçlüydü.
• Ahlaki Çöküntü Hüküm Süryordu: İçki, kumar, hırsızlık, zina ve haksızlık gibi kötülükler toplumun her yerine yayılmıştı. Güçlü olan zayıfı eziyordu.

Bu Ortamda Beklenen Işık

İşte Peygamberimiz, her türlü kötülüğün, adaletsizliğin ve bilgisizliğin kol gezdiği böyle bir çevrede dünyaya geldi. O'nun gelişi, bu karanlık dönemi sonlandıracak ve insanlığı gerçek bilgiye, adalete, eşitliğe ve tek Allah inancına davet edecekti.

O, doğduğu günden itibaren çevresindeki herkes tarafından "güvenilir" anlamına gelen "el-Emin" lakabıyla anılıyordu. Bu, onun Cahiliye döneminin kötülüklerinden uzak, erdemli bir karaktere sahip olduğunun en büyük göstergesiydi.

Answer 2

6. Sınıf Hz. Muhammed'in (sav) Doğduğu Çevre Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Arap Yarımadası'nda Hz. Muhammed'in (sav) doğduğu dönemde, toplumda yaygın olan sosyal ve ahlaki durum "Cahiliye Dönemi" olarak adlandırılır. Bu dönemle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Putperestlik yaygındı ve Kâbe putlarla doluydu.
b) Kız çocukları hor görülür, bazı kabilelerde diri diri toprağa gömülürdü.
c) Toplumda okuma-yazma oranı çok yüksekti ve bilime önem verilirdi.
d) Kabileler arasında kan davaları yaygındı ve sürekli savaşlar yaşanırdı.
Cevap: c) Toplumda okuma-yazma oranı çok yüksekti ve bilime önem verilirdi.
Çözüm: Cahiliye Dönemi'nde okuma-yazma oranı oldukça düşüktü. Bilimsel gelişmelerden çok, şiir, hitabet ve sözlü kültür ön plandaydı. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler ise bu dönemin doğru özellikleridir.

Soru 2: Cahiliye Dönemi'nde Mekke, önemli bir ticaret ve din merkeziydi. Kâbe'nin burada bulunması, yılın belirli aylarında savaşların yasaklanmasına ve panayırların kurulmasına olanak sağlardı. Bu panayırlarda en çok hangi faaliyet ön plana çıkardı?
a) Bilimsel buluşların sergilenmesi
b) Dini ibadetlerin toplu halde yapılması
c) Şiir yarışmalarının düzenlenmesi ve ticaret
d) Askeri tatbikatların yapılması
Cevap: c) Şiir yarışmalarının düzenlenmesi ve ticaret
Çözüm: Cahiliye Dönemi'nde Ukaz, Mecenne ve Zülmecaz gibi panayırlar kurulurdu. Bu panayırların en önemli özellikleri ticaretin yanı sıra, kabileler arasında şiir yarışmaları düzenlenmesi ve en güzel şiirlerin Kâbe'nin duvarına asılmasıydı (Muallakat-ı Seb'a).

Soru 3: Hz. Muhammed (sav), doğmadan önce babası Abdullah'ı, altı yaşında da annesi Amine'yi kaybetmiştir. Dedesi Abdulmuttalib'in himayesine girmiş, onun vefatından sonra ise amcası Ebu Talib onu himayesine almıştır. Bu durum, o dönem Arap toplumundaki hangi sosyal yapıyı örnekler?
a) Güçlü bir merkezi yönetim olduğunu
b) Kabile dayanışmasının ve aile bağlarının önemini
c) Kadınların toplumda çok aktif bir rol üstlendiğini
d) Yetimlere devlet tarafından bakıldığını
Cevap: b) Kabile dayanışmasının ve aile bağlarının önemini
Çözüm: Cahiliye Dönemi'nde güçlü bir merkezi devlet yoktu, toplum kabileler halinde yaşardı. Bireyin korunması ve hayatta kalması, içinde bulunduğu kabileye ve aile bağlarına sıkı sıkıya bağlıydı. Hz. Muhammed'in (sav) yetim kalmasına rağmen ailesi tarafından himaye edilmesi bu dayanışmaya güzel bir örnektir.