Şiirler, duygularımızı ve düşüncelerimizi en güzel şekilde anlatan, özel bir anlatım gücüne sahip yazılardır. Şiirleri diğer yazılardan ayıran bazı özellikler vardır. Bunlara şiirin biçim özellikleri diyoruz. Gelin, bu özelliklere yakından bakalım:
Şiirdeki her bir satıra dize veya mısra denir. Tıpkı bir binanın tuğlaları gibi, dizeler de şiirin temel yapı taşlarıdır.
Dizeler bir araya gelerek nazım birimini oluşturur. Nazım birimleri, şiirin anlam bütünlüğünü sağlayan gruplardır. En çok kullanılan nazım birimleri şunlardır:
Şiiri okurken kulağımıza hoş gelen, bir müzik gibi duyulan unsurlara ahenk unsurları denir. Ahenk unsurları, şiire ritim ve canlılık katar.
Şiirin dış görünüşüne, yani dize sayısı, ölçüsü, uyak düzeni gibi özelliklerine nazım şekli denir. Halk edebiyatında mani, koşma; divan edebiyatında gazel, kaside gibi farklı nazım şekilleri vardır.
Uyakların dizelerdeki düzenine uyak şeması denir. Uyak şeması, şiirin nasıl bir uyak düzenine sahip olduğunu gösterir. En yaygın uyak şemaları şunlardır:
Şiirlerin biçim özelliklerini anlamak, şiirleri daha iyi yorumlamamıza ve şiir yazarken daha bilinçli olmamıza yardımcı olur. Unutmayın, her şiir kendi içinde bir dünyadır ve bu dünyayı keşfetmek için biçim özelliklerini bilmek önemlidir.
