📚 8. Sınıf Türkçe 2. Dönem 2. Yazılı: 8. Senaryo MEB Sorularına Hazırlık Ders Notu
Merhaba arkadaşlar! Bu ders notumuzda, MEB örnek sorularından "8. Senaryo" kapsamında çıkabilecek konuları, soru tiplerini ve nasıl çözmeniz gerektiğini madde madde ve örneklerle işleyeceğiz. Senaryo soruları, okuduğunu anlama, yorumlama ve dil bilgisi kurallarını bir arada kullanmanızı ister. Hadi başlayalım!
🎯 Senaryo Sorularının Genel Özellikleri
Bu tarz sınavlarda genellikle:
- 📖 Bir metin parçası (hikaye, bilgilendirici metin, şiir, haber) verilir.
- ❓ Bu metne dayalı çoktan seçmeli sorular sorulur.
- 🔍 Sorular; anlam, dil bilgisi, yazım kuralları ve noktalama işaretleri konularını kapsar.
📝 8. Senaryoda Çıkması Muhtemel Konu Başlıkları
1. 📖 Sözcükte ve Cümlede Anlam
- Gerçek, Mecaz, Terim Anlam: Verilen cümlede altı çizili sözcüğün anlam özelliğini sorarlar.
- Örnek Soru Tipi: "‘Bu olay karşısında gözleri fal taşı gibi açıldı.’ cümlesindeki altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam nedir?"
- Cümlede Kavramlar: Öznel/nesnel, doğrudan/dolaylı anlatım, sebep-sonuç, amaç-sonuç, koşul cümleleri.
2. 📚 Paragraf Bilgisi
- Ana Düşünce, Yardımcı Düşünce, Konu, Başlık: Paragrafın tamamından çıkarılabilecek en kapsayıcı yargıyı bulmak çok önemli.
- Paragrafın Yapısı: Giriş, gelişme, sonuç bölümlerini veya paragrafı ikiye bölebilecek cümleyi sorabilirler.
- Paragraf Tamamlama & Oluşturma: Eksik bırakılan bir cümleyi veya karışık verilen cümleleri anlamlı bir paragraf haline getirmeniz istenebilir.
3. ✍️ Dil Bilgisi
- Fiilimsiler (Eylemsiler): İsim-fiil (-ma, -ış, -mak), sıfat-fiil (-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş), zarf-fiil (-erek, -meden, -ince, -ip, -ken). Bir cümlede kaç fiilimsi var? sorusu klasiktir.
- Cümlenin Ögeleri: Özellikle yüklem, özne, nesne ve dolaylı tümleci bulmaya dikkat edin. "Neyi?, Kime?, Kimde?" gibi sorularla pratik yapın.
- Cümle Türleri: Yapısına göre (basit, birleşik, sıralı, bağlı) ve yüklemin türüne/yerine göre (isim cümlesi, fiil cümlesi, kurallı, devrik) soruları.
4. 🔠 Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri
- Büyük Harflerin Kullanımı: Özel isimler, kurum adları, kitap/dergi başlıkları.
- Birleşik Kelimelerin Yazımı: "Hissetmek" mi "his etmek" mi? "Bir şey" mi "birşey" mi?
- -de/-da, -ki, mi'nin Yazımı: En çok hata yapılan konu! Bağlaç olan "de, ki, mi" ayrı yazılır ve kendinden önceki kelimenin okunuşunu etkilemez.
- Noktalama: Virgülün cümleye kattığı anlam, tırnak işareti, konuşma çizgisi, kısa çizgi.
💡 Çözümlü Örnek Soru (Senaryo Tipi)
Metin: "İnsan, tarih boyunca doğayı anlamaya ve ondan faydalanmaya çalışmıştır. Bu uğraş, önce basit gözlemlerle başlamış, zamanla sistematik bilgi birikimine dönüşmüştür. Doğayı anlama çabasının en somut ürünleri ise bilim ve teknolojidir."
Soru 1: Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğa, insanoğlunun en büyük ilham kaynağıdır.
B) İnsanın doğayı anlama çabası, bilim ve teknolojinin temelini oluşturur.
C) Tarih öncesi insanlar doğayı günümüzdekilerden daha iyi anlardı.
D) Teknolojik gelişmeler doğanın dengesini bozmaktadır.
Çözüm: Parçada insanın sürekli bir "doğayı anlama ve faydalanma" çabasından bahsediliyor ve bu çabanın sonucunun "bilim ve teknoloji" olduğu vurgulanıyor. Bu nedenle en kapsayıcı yargı B seçeneğidir. A seçeneği "ilham kaynağı" vurgusu parçada yok. C seçeneği karşılaştırma yapılmamış. D seçeneği ise parçanın konusu değil.
Soru 2: "Bu uğraş, önce basit gözlemlerle başlamış, zamanla sistematik bilgi birikimine dönüşmüştür." cümlesinde kaç tane fiilimsi vardır?
Çözüm: Cümleyi inceleyelim:
• başlamış (fiil, fiilimsi değil -miş burada zaman ekidir)
• gözlemlerle (isim)
• dönüşmüştür (fiil)
• basit (sıfat)
• anlamaya (isim-fiil: anlama + yönelme hali eki ya) → 1. Fiilimsi
• faydalanmaya (isim-fiil: faydalanma + yönelme hali eki ya) → 2. Fiilimsi
Cevap: 2
🎪 Sınav Tavsiyeleri
- ⏱️ Zamanı İyi Kullanın: Önce tüm sorulara hızlıca göz atın. Yapamadıklarınızı işaretleyip sonra dönün.
- 🧐 Metni Dikkatli Okuyun: Soruların cevabı genellikle metnin içindedir. Kendi fikrinizi değil, metnin verdiği bilgiyi temel alın.
- ✏️ İşaretleme Hatası Yapmayın: Optik formu doldururken kaydırma yapmamaya dikkat edin.
- 🔄 Konu Tekrarı: Yukarıda listelenen tüm konu başlıklarını, özellikle fiilimsiler ve yazım kurallarını mutlaka tekrar edin.
Hepinize sınavlarınızda başarılar dilerim! Anlamadığınız bir nokta olursa tekrar üzerinden geçmeyi unutmayın. 🍀
