🧬 9. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 6. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 9. sınıf biyoloji 2. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanırken, MEB'in yayınladığı senaryolar çok işinize yarayacak. Bu yazıda, 6. senaryoya göre hazırlanmış soruları ve cevaplarını bulacaksınız. Unutmayın, biyoloji ezber değil, anlamakla çözülür!
🧪 Hücre Bölünmesi: Mitoz ve Mayoz
Hücreler neden bölünür? Mitoz ve mayoz arasındaki farklar nelerdir? Bu soruların cevaplarını öğrenerek başlayacağız.
- 🌱 Mitoz: Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda ise büyüme, gelişme ve onarımı sağlar. Sonucunda iki aynı genetik yapıda hücre oluşur.
- 🥚 Mayoz: Üreme hücrelerinin (sperm ve yumurta) oluşmasını sağlar. Genetik çeşitliliği artırır ve kromozom sayısının yarıya inmesini sağlar.
🧬 Kalıtım: Genetik İlkeler
Kalıtım nedir? Genler nasıl aktarılır? Mendel'in genetik ilkeleri nelerdir?
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden bölge.
- 🧫 Alel: Bir genin farklı formları (örneğin, kahverengi göz geni ve mavi göz geni).
- ➕ Baskın Gen: Etkisini her zaman gösteren gen.
- ➖ Çekinik Gen: Etkisini gösterebilmesi için iki kopyasının da bulunması gereken gen.
🌍 Ekosistem Ekolojisi
Ekosistem nedir? Besin zinciri nasıl işler? Ekolojik piramit neyi ifade eder?
- ☀️ Ekosistem: Canlılar ve cansız çevre arasındaki etkileşimlerin bütünü.
- 🌿 Besin Zinciri: Canlıların birbirini yiyerek enerji aktarımını sağladığı zincir. Üreticiler (bitkiler), tüketiciler (otoburlar, etoburlar) ve ayrıştırıcılar (mantarlar, bakteriler) bulunur.
- ⛰️ Ekolojik Piramit: Besin zincirindeki canlıların enerji, birey sayısı ve biyokütle açısından sıralanmasını gösteren piramit. Piramidin tabanında üreticiler, tepesinde ise son tüketiciler bulunur.
❓ Örnek Soru ve Çözümleri
Soru: Mitoz ve mayoz arasındaki farklardan üç tanesini yazınız.
Cevap:
- 🍎 Mitozda bir hücre bölünmesi olurken, mayozda iki hücre bölünmesi olur.
- 🍏 Mitozda kromozom sayısı değişmezken, mayozda kromozom sayısı yarıya iner.
- 🍓 Mitozda genetik çeşitlilik olmazken, mayozda genetik çeşitlilik sağlanır.
Soru: Baskın ve çekinik gen kavramlarını açıklayınız.
Cevap:
- 🍎 Baskın Gen: Bir karakterin oluşumunda etkisini her zaman gösteren gendir. Genellikle büyük harfle gösterilir (örneğin, A).
- 🍏 Çekinik Gen: Bir karakterin oluşumunda etkisini gösterebilmesi için iki kopyasının da bulunması gereken gendir. Genellikle küçük harfle gösterilir (örneğin, a).
Soru: Besin zincirini bir örnekle açıklayınız.
Cevap:
- 🍎 Örneğin, bir otlakta otlar (üreticiler) çekirgeler (otoburlar) tarafından yenir. Çekirgeler ise kurbağalar (etoburlar) tarafından yenir. Kurbağalar da yılanlar (son tüketiciler) tarafından yenir. Bu, basit bir besin zinciridir. Ölen canlılar ise ayrıştırıcılar tarafından parçalanarak toprağa karışır ve döngü yeniden başlar.
Umarım bu yazı, 9. sınıf biyoloji yazılı sınavına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
