🚀 9. Sınıf Hareket Türleri ve Özellikleri
Fizikte hareket, bir cismin zamanla konum değiştirmesi demektir. 9. sınıfta göreceğiniz temel hareket türleri şunlardır:
🏃 Düzgün Doğrusal Hareket (DDH)
- 🚗 Tanım: Bir cismin düz bir çizgi üzerinde sabit hızla hareket etmesidir. Hızı ne artar ne de azalır.
- 📏 Özellikleri:
- 🍎 Hız (v): Sabittir. Yani zamanla değişmez.
- 📐 İvme (a): Sıfırdır. Çünkü hız değişimi yoktur.
- 📈 Konum (x): Zamanla düzgün olarak artar veya azalır.
- 📝 Formül: x = v.t (Konum = Hız x Zaman)
- 💡 Örnek: Otobanda sabit hızla giden bir araba.
🤸 Düzgün Değişen Doğrusal Hareket (DDDH)
- 🎢 Tanım: Bir cismin düz bir çizgi üzerinde sabit ivmeyle hareket etmesidir. Hızı düzgün olarak artar veya azalır.
- 📏 Özellikleri:
- 🍎 Hız (v): Sabit bir oranda artar veya azalır.
- 📐 İvme (a): Sabittir. Yani zamanla değişmez.
- 📈 Konum (x): Zamanla artışı veya azalışı değişir.
- 📝 Formüller:
- 🍎 v = v₀ + a.t (Son hız = İlk hız + İvme x Zaman)
- 🍎 x = v₀.t + (1/2).a.t² (Konum = İlk hız x Zaman + (1/2) x İvme x Zaman²)
- 🍎 v² = v₀² + 2.a.x (Son hız² = İlk hız² + 2 x İvme x Konum)
- 💡 Örnek: Yokuş aşağı hızlanan bir bisikletli.
⚾ Atış Hareketleri
- 🎯 Tanım: Bir cismin yer çekimi etkisi altında yaptığı harekettir. Temel olarak üçe ayrılır: Serbest düşme, yukarı doğru düşey atış ve yatay atış.
- 📏 Çeşitleri:
- 🍎 Serbest Düşme: Bir cismin sadece yer çekimi etkisiyle aşağı doğru düşmesidir. İlk hızı sıfırdır.
- 🍎 Yukarı Doğru Düşey Atış: Bir cismin yukarı doğru atılması ve sonra yer çekimi etkisiyle aşağı düşmesidir.
- 🍎 Yatay Atış: Bir cismin yatay olarak atılması ve yer çekimi etkisiyle eğik bir yol izleyerek düşmesidir.
- 💡 Örnek: Bir binadan bırakılan top (Serbest Düşme), yukarı atılan bir top (Yukarı Doğru Düşey Atış), masadan itilen bir bilye (Yatay Atış).
🎡 Dönme Hareketi
- 🔄 Tanım: Bir cismin bir eksen etrafında dönmesidir.
- 📏 Özellikleri:
- 🍎 Açısal Hız (ω): Dönme hızını ifade eder.
- 🍎 Açısal İvme (α): Açısal hızdaki değişimi ifade eder.
- 💡 Örnek: Dönen bir tekerlek, dönen bir topaç.
Bu hareket türleri, fiziğin temelini oluşturur ve günlük hayatta karşılaştığımız birçok olayı anlamamıza yardımcı olur.
