9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Senaryosu
📚 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Senaryosu (MEB Örnekleri)
Merhaba! Bu içerik, 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi 1. dönem 1. yazılı sınavına hazırlanmana yardımcı olmak için hazırlanmıştır. MEB müfredatı ve örnek soru tarzları dikkate alınarak oluşturulmuş kurgusal bir sınav senaryosu ve çözümlü örnekler sunuyoruz. Amacımız, sınavda karşılaşabileceğin soru tiplerini tanımanı ve konuları nasıl çalışman gerektiğini anlamanı sağlamak.
🎯 Senaryonun Kapsadığı Konular (1. Dönem Başı)
- 📖 Edebiyat: Edebiyat nedir? Güzel sanatlar içindeki yeri. İletişim ve dil.
- 🔤 Dil Bilgisi: Ses bilgisi (Ünlüler-Ünsüzler, Ses Olayları).
- ✍️ Yazım Kuralları: Büyük harflerin kullanımı, "de/da" ve "ki"nin yazımı.
- 📝 Anlatım Bozuklukları: (Basit düzeyde) Gereksiz sözcük kullanımı.
📄 Kurgusal Sınav Kağıdı (3. Senaryo)
🧠 A) Çoktan Seçmeli Sorular (Her biri 5 puan)
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir "yazım yanlışı" vardır?
- A) Bu konuda hiçbir fikrim yok.
- B) O kitabı bende okudum.
- C) Akşamki maç çok heyecanlıydı.
- D) Yarın okula gitmeyeceğim.
Çözüm: Doğru cevap B seçeneğidir. "Bende" kelimesi "bende kalem var" anlamında ise doğru, ancak bu cümlede "ben de" ayrı yazılmalıdır. Çünkü "de" bağlaç görevindedir.
2. "Güzel sanatlar" içinde edebiyatın malzemesi aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Taş
- B) Ses
- C) Kelime / Dil
- D) Renk
Çözüm: Doğru cevap C'dir. Edebiyatın temel malzemesi dil ve kelimelerdir.
✏️ B) Kısa Cevaplı ve Doğru/Yanlış Soruları
3. "Kitapçıdan aldığım defter kaybolmuştu." cümlesindeki altı çizili kelimede hangi ses olayı vardır? (5 puan)
Cevap: Ünsüz yumuşaması (kayıp > kayb- > kaybolmuş). "p" sesi "b"ye dönüşmüştür.
4. Aşağıdaki ifadeleri Doğru (D) veya Yanlış (Y) olarak işaretleyiniz. (10 puan)
- ( D ) "Şiir, edebiyatın bir türüdür."
- ( Y ) "Ankara'da ki kongre uzun sürdü." cümlesindeki "ki" doğru yazılmıştır. (Doğrusu: "Ankara'daki" birleşik yazılır)
- ( D ) "Oğuz" özel isim olduğu için büyük harfle başlar.
📖 C) Paragraf ve Anlam Soruları
5. "Edebiyat, insanın duygu, düşünce ve hayallerini dil aracılığıyla estetik bir şekilde ifade etme sanatıdır. Toplumun aynası olarak da nitelendirilir çünkü toplumsal değişimleri, sorunları ve değerleri yansıtır." (10 puan)
Soru: Yukarıdaki paragrafa göre, edebiyatın iki temel özelliği nedir?
Cevap:
- Duygu, düşünce ve hayalleri dil ile estetik biçimde ifade etmesi.
- Toplumun aynası olması, yani toplumsal olayları ve değerleri yansıtması.
🔍 D) Dil Bilgisi Uygulama
6. "Bu eski okulda nice hatıralar saklıydı." cümlesini inceleyiniz. (15 puan)
- Altı çizili kelimedeki ses olayı: "saklı idi" → "saklıydı" (Ünlü düşmesi yok, ünlü daralması var. "saklı idi" birleşirken "i" ünlüsü "y" kaynaştırma ünsüzüne dönüşmüş ve "ı" dar ünlüsüyle birleşmiştir).
- "okul" kelimesinin kökü ve türü: Kök: "okul" (isim kökü).
💡 Sınava Hazırlık İpuçları
- ✅ Tanımları İyi Öğren: Edebiyat, iletişim, dilin işlevleri gibi kavramları kendi cümlelerinle açıklayabilmelisin.
- ✅ Ses Olaylarını Örnekle: Kuralları ezberlemek yerine, kendi cümlelerin üzerinde pratik yap.
- ✅ Yazım Kurallarını Cümle İçinde Gör: "mi, ki, de" ek ve bağlaçlarını cümle içinde ayırt etmeye çalış.
- ✅ Paragraf Sorularında Ana Fikri Bul: Paragrafı okurken altını çizerek, yazarın asıl anlatmak istediğini bulmaya odaklan.
Bu senaryo, genel bir fikir vermek içindir. Sınavında mutlaka öğretmeninin üzerinde durduğu noktaları ve dağıttığı örnekleri tekrar et. Başarılar dileriz! 🍀
