Fizik, özellikle optik ve fotometri alanında, ışığın farklı özelliklerini ölçmek için çeşitli birimler kullanılır. Bu birimlerden biri olan Candela (cd), temel olarak bir ışık kaynağının belirli bir yönde yaydığı ışık şiddetini ifade eder. Uluslararası Birim Sistemi'nde (SI) kabul edilen yedi temel birimden biridir ve sembolü "cd"dir.
Candela, bir ışık kaynağının görünür ışığı insan gözünün duyarlılığına göre değerlendirerek, belli bir yönde ne kadar "parlak" göründüğünü ölçer. Önemli nokta, candela'nın ışığın toplam çıktısı (lümen) veya bir yüzeyin aydınlanma miktarı (lüks) değil, kaynağın yoğunluğu olmasıdır.
Bir candela, frekansı \(540 \times 10^{12}\) Hertz (555 nm dalga boyu, yeşil ışık) olan ve belirli bir yönde 1/683 watt steradyan başına ışınım şiddetine sahip bir kaynağın ışık şiddeti olarak tanımlanır. Bu özel değer, insan gözünün en hassas olduğu noktaya denk gelir.
Birim, ismini Latince "mum" anlamına gelen "candela" kelimesinden alır. Tarihsel olarak, belirli bir türdeki bir mumun yaydığı ışık referans alınmış, ancak daha sonra daha kesin ve tekrarlanabilir fiziksel tanımlara geçilmiştir.
Sonuç olarak, candela, ışığın niceliksel olarak anlaşılması ve kontrol edilmesi için vazgeçilmez bir temel birimdir. Doğru aydınlatma tasarımı ve ölçümü, bu birimin iyi anlaşılmasına bağlıdır.
