🇹🇷 Cumhurbaşkanı Seçilme Şartları
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 101. maddesinde düzenlenen Cumhurbaşkanı seçilme şartları, bir kişinin bu makama aday olabilmesi için taşıması gereken temel koşulları belirler. Bu şartlar oldukça nettir ve her aday için geçerlidir.
📋 Temel Şartlar
Aşağıdaki şartların tamamını karşılayan bir kişi cumhurbaşkanı adayı olabilir:
- ✅ Türk Vatandaşı Olmak: Aday, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmalıdır.
- ✅ Yükseköğrenim Görmüş Olmak: Adayın en az lisans düzeyinde bir yükseköğretim kurumundan mezun olması gerekmektedir.
- ✅ Yaş Şartı: Aday, en az kırk yaşını doldurmuş olmalıdır.
- ✅ Milletvekili Seçilme Yeterliliği: Aday, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmalıdır. Bu, aşağıdaki ek şartları da beraberinde getirir.
🔎 Milletvekili Seçilme Yeterliliği Nedir?
Bu madde, Anayasa'nın 76. maddesinde detaylandırılır. Bir kişinin milletvekili seçilebilmesi (ve dolayısıyla cumhurbaşkanı adayı olabilmesi) için:
- 📌 En az 18 yaşını doldurmuş olmak.
- 📌 Askerlikle ilişiği olmamak. (Yapmamış olanlar, ertelenmiş veya bedelli yapmış olanlar bu şartı sağlar.)
- 📌 Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.
- 📌 Okuma yazma bilmek. (Yükseköğrenim şartı zaten bunu da kapsar.)
- 📌 Ağır hapis cezası gerektiren suçlardan veya yasak örgüt kurma/yönetme, terör eylemleri, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma gibi suçlardan dolayı bir yıl veya daha fazla hapis cezasına kesin olarak hüküm giymiş olmamak.
- 📌 Taksirli suçlar hariç olmak üzere, toplam bir yıldan fazla hapis cezasına kesin olarak hüküm giymemiş olmak.
👥 Aday Gösterilme Süreci
Cumhurbaşkanı adayları iki şekilde gösterilebilir:
- 🗳️ Siyasi Partiler Tarafından: En son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya cumhurbaşkanlığı seçiminde ittifak yapmış partilerin oyları toplamı %5'ini aşan siyasi partiler, cumhurbaşkanı adayı gösterebilir.
- ✍️ Seçmenler Tarafından: En az 100.000 seçmen, noter onaylı bir dilekçe ile cumhurbaşkanı adayı gösterebilir.
💎 Özet
Cumhurbaşkanı olmak isteyen bir kişi; Türk vatandaşı, en az 40 yaşında, yükseköğrenim görmüş ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmalı, ayrıca bir siyasi parti tarafından veya en az 100.000 seçmen tarafından aday gösterilmelidir.
