Sıcaklık, denge buhar basıncı üzerinde en belirgin etkiye sahip faktördür. Sıcaklık arttıkça, sıvı moleküllerinin kinetik enerjisi artar. Bu artış, daha fazla molekülün yüzeyden ayrılarak gaz fazına geçmesini kolaylaştırır. Dolayısıyla, sıcaklık arttıkça denge buhar basıncı da artar. Bu ilişki, Clausius-Clapeyron denklemi ile matematiksel olarak ifade edilebilir.
Günlük hayattan bir örnek vermek gerekirse, yaz aylarında denizden daha fazla suyun buharlaşmasının sebebi sıcaklığın artmasıdır. Aynı şekilde, tenceredeki suyun kaynama noktasına ulaştığında hızla buharlaşması da sıcaklığın buhar basıncı üzerindeki etkisini gösterir.
Farklı sıvıların moleküler yapıları ve moleküller arası çekim kuvvetleri farklıdır. Moleküller arası çekim kuvvetleri zayıf olan sıvılar (örneğin, eter), daha kolay buharlaşır ve dolayısıyla daha yüksek bir denge buhar basıncına sahiptir. Moleküller arası çekim kuvvetleri güçlü olan sıvılar (örneğin, su), daha zor buharlaşır ve daha düşük bir denge buhar basıncına sahiptir.
Bu durumun pratik bir örneği, aynı sıcaklıkta alkolün sudan daha hızlı buharlaşmasıdır. Alkol molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri su molekülleri arasındaki çekim kuvvetlerinden daha zayıf olduğu için alkol daha kolay buharlaşır.
Bir sıvıya uçucu olmayan bir madde eklendiğinde (örneğin, suya tuz eklemek), sıvının denge buhar basıncı düşer. Bu durum, Raoult yasası ile açıklanır. Eklenen madde, sıvının yüzey alanını azaltır ve buharlaşmayı zorlaştırır. Başka bir deyişle, çözünen madde, çözücünün buharlaşmasını engelleyerek buhar basıncını düşürür.
Örneğin, deniz suyunun saf suya göre daha düşük bir buhar basıncına sahip olmasının nedeni, deniz suyunda çözünmüş tuzların bulunmasıdır. Bu durum, deniz suyunun daha yavaş buharlaşmasına neden olur.
Denge buhar basıncı, sıcaklık, sıvının cinsi ve saflık gibi çeşitli faktörlerden etkilenir. Sıcaklık arttıkça buhar basıncı artar, moleküller arası çekim kuvvetleri zayıf olan sıvıların buhar basıncı daha yüksektir ve bir sıvıya uçucu olmayan bir madde eklendiğinde buhar basıncı düşer. Bu faktörlerin anlaşılması, çeşitli mühendislik ve bilimsel uygulamalar için önemlidir.
