Modern demokratik devletler, gücün tek elde toplanmasını engellemek ve dengeli bir yönetim sağlamak için "kuvvetler ayrılığı" ilkesini benimsemiştir. Bu ilke, devletin temel fonksiyonlarını birbirinden bağımsız organlara dağıtır. Peki bu organlar nelerdir ve nasıl çalışır?
Yasama organı, devletin kanun yapma yetkisini elinde bulundurur. Türkiye'de bu görev TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) tarafından yerine getirilir.
Yürütme organı, yasama organının çıkardığı kanunları uygulamakla görevlidir. Bu organ, devletin günlük işleyişinden sorumludur.
Not: Türkiye'de yürütme organı Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'ndan oluşur.
Yargı organı, bağımsız mahkemeler aracılığıyla adaleti sağlamakla görevlidir. Kanunların uygulanmasından doğan uyuşmazlıkları çözer.
Kuvvetler ayrılığı ilkesi, organların birbirini dengelediği ve denetlediği bir sistem öngörür:
• Kuvvetler Ayrılığı: Devlet gücünün farklı organlar arasında bölünmesi.
• Kuvvetler Birliği: Yasama ve yürütme yetkilerinin tek organda toplanması (meclis hükümeti).
• Yatay ve Dikey Kuvvetler Ayrılığı: Merkez-yerel yönetim ilişkilerini de kapsayan geniş anlamlı ayrılık.
Devletin üç temel organı - yasama, yürütme ve yargı - modern demokrasilerin temel taşlarıdır. Bu organların birbirinden bağımsız ancak dengeli çalışması, hem özgürlüklerin korunması hem de devletin etkin işleyişi için hayati öneme sahiptir. Kuvvetler ayrılığı ilkesi, keyfi yönetimi engelleyerek hukuk devleti ilkesinin gerçekleşmesini sağlar.