avatar
meliskavak
3540 puan • 149 soru • 366 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Divanü Lügati't-Türk kimin eseri ve özellikleri

Divanü Lügati't-Türk'ün Kaşgarlı Mahmud'a ait olduğunu biliyorum ama bu eseri neden yazdığını ve içinde neler olduğunu tam olarak anlamak istiyorum. Arapçaya göre Türkçenin zenginliğini göstermek için yazıldığını duydum, haritası ve dil bilgisi kuralları da varmış. Bu özelliklerini biraz daha açıklayabilir misiniz?
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
nisa.erdem_27
1280 puan • 128 soru • 159 cevap
# 📚 Divanü Lügati't-Türk: Türkçenin İlk Sözlüğü ve Özellikleri

Divanü Lügati't-Türk, Türk dili ve kültür tarihinin en önemli anıt eserlerinden biridir. Bu benzersiz çalışma, Türkçenin ilk kapsamlı sözlüğü ve dil bilgisi kitabı olarak kabul edilir. Gelin, bu eşsiz eserin kimin tarafından yazıldığını ve taşıdığı özellikleri birlikte keşfedelim.

✍️ Eserin Yazarı: Kaşgarlı Mahmud

Divanü Lügati't-Türk, 11. yüzyılda yaşamış büyük Türk dil bilgini Kaşgarlı Mahmud tarafından kaleme alınmıştır. Kendisi, Karahanlılar döneminde (1008-1105 yılları arasında) yaşamış ve eserini 1072-1074 yılları arasında tamamlamıştır. Kaşgarlı Mahmud, Türk boylarını gezerek dil ve kültürlerini derinlemesine incelemiş ve bu bilgileri sistematik bir şekilde kayıt altına almıştır.

🎯 Eserin Yazılış Amacı

Kaşgarlı Mahmud, eserini Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla yazmıştır. Döneminde İslam dünyasında Arapçanın prestiji karşısında Türkçenin değerini ortaya koymayı hedeflemiştir. Eserini Abbasi halifesi El-Muktedi'ye sunmuştur.

📖 Divanü Lügati't-Türk'ün Özellikleri

🌍 1. Dil ve Sözlük Özellikleri

  • 📚 İlk Türkçe Sözlük: Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür.
  • 🗣️ Lehçeleri Kapsar: 20 Türk boyunun lehçelerinden örnekler içerir.
  • 🔤 Arapça-Türkçe: Yaklaşık 7.500 Türkçe kelimenin Arapça karşılığını verir.
  • 📝 Kullanım Örnekleri: Kelimeleri cümle içinde kullanır, atasözü ve şiir örnekleriyle destekler.

🗺️ 2. Tarihi ve Kültürel Özellikler

  • 🏞️ İlk Türk Dünya Haritası: Eserde, Türklerin yaşadığı bölgeleri gösteren bir dünya haritası bulunur.
  • 🎵 Edebi Örnekler: 400'den fazla dörtlük, 200'den fazla atasözü içerir.
  • 🧭 Etnografik Bilgiler: Türk boylarının gelenek, görenek, inanç ve yaşam tarzları hakkında değerli bilgiler sunar.
  • 📅 Takvim Bilgisi: Türklerin 12 hayvanlı takvimini detaylı şekilde açıklar.

🎓 3. Dil Bilgisi Özellikleri

  • 🔡 Fonetik Bilgiler: Türkçenin ses özelliklerini açıklar.
  • 📏 Morfolojik Yapı: Kelime yapım ve çekim eklerini örneklerle gösterir.
  • 📚 Sınıflandırma: Kelimeleri isimler, fiiller, edatlar gibi kategorilere ayırır.

💎 Eserin Önemi ve Keşfi

Divanü Lügati't-Türk, yüzyıllar boyunca kayıp kalmış, 1914 yılında İstanbul'da Ali Emiri Efendi tarafından bir sahafta bulunmuştur. Tek nüshası İstanbul'da Millet Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir. Eser, Türk dilinin tarihi gelişimini anlamak, lehçeler arasındaki ilişkileri görmek ve 11. yüzyıl Türk kültürüne ışık tutmak açısından paha biçilmez bir kaynaktır.

Kaşgarlı Mahmud'un bu eseri, Türkçenin köklü ve sistemli bir dil olduğunu kanıtlaması, Türk kültürünün zenginliğini belgelemesi ve gelecek nesillere eşsiz bir dil hazinesi bırakması açısından Türk kültür tarihinin en değerli hazinelerinden biridir.

Yorumlar