📝 Ek Fiil (Ekeylem) Nedir?
Ek fiil, isim soylu kelimelerin (isim, sıfat, zamir, zarf) sonuna gelerek onları yüklem yapan veya basit zamanlı fiillere gelerek onları birleşik zamanlı yapan "-i-" (imek) fiilidir.
🎯 Ek Fiilin Dört Temel Görevi
- ✅ İsimleri Yüklem Yapmak: "Öğretmendim." (Öğretmen + i + di + m)
- ✅ Basit Zamanlı Fiilleri Birleşik Zamanlı Yapmak: "Geliyordu." (Geliyor + i + di)
- ✅ Şart (Koşul) Anlamı Katmak: "Çalışırsan başarırsın." (Çalışır + i + se + n)
- ✅ Hikâye (Geçmiş Zaman) Anlamı Katmak: "Güzelmiş." (Güzel + i + miş)
🧩 Ek Fiilin Çekim Ekleri
Ek fiil dört kipe göre çekimlenir:
- 📌 Görülen Geçmiş Zaman: -di, -dı, -du, -dü / -ti, -tı, -tu, -tü
Örnek: "Öğrenciydim."
- 📌 Öğrenilen Geçmiş Zaman: -miş, -mış, -muş, -müş
Örnek: "Yorgunmuş."
- 📌 Şart (Koşul): -se, -sa
Örnek: "Hastaysa doktora gitsin."
- 📌 Geniş Zaman: -m, -sin, -iz, -siniz, -ler
Örnek: "Ben bir öğretmenim."
💡 Ek Fiil ile İlgili Önemli Uyarılar
- ⚠️ Ek fiilin olumsuzu "değil" kelimesi ile yapılır. "Zengin değildi."
- ⚠️ Ek fiilin geniş zaman çekiminde "-i-" fiili genellikle düşer. "Ben güzelim." (Güzel + i + m)
- ⚠️ Ek fiil, birleşik zamanlı fiillerde iki fiil arasında bağ görevi görür ve fiile geçmiş zaman veya şart anlamı katar.
🧪 Test Çözerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 🔍 Bir cümlede isim soylu bir kelime yüklem görevindeyse, onu yüklem yapan mutlaka bir ek fiildir.
- 🔍 Fiillere gelen "-di, -miş, -se" eklerinin ek fiil mi yoksa basit bir kip eki mi olduğuna dikkat edin. Fiilin birleşik zamanlı olup olmadığını kontrol edin.
- 🔍 Sorularda sıkça "ek fiilin olumsuz çekimi" veya "ek fiilin düşmüş olduğu" ifadeleri aranır.
📋 Örnek Test Sorusu Çözümü
Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiil (eylemsi) kullanılmıştır?
- A) Yarın okula gideceğim.
- B) Bu ev daha güzelmiş.
- C) Koşarak yanıma geldi.
- D) Kitabı hemen okuyalım.
Çözüm: Doğru cevap B seçeneğidir. Çünkü "güzel" isim soylu bir sıfattır ve yüklem olarak kullanılabilmesi için sonuna ek fiil (-miş) gelmiştir. "Güzelmiş" (Güzel + i + miş). Diğer seçeneklerdeki yüklemler fiil soyludur.
💎 Altın Kural: Bir kelimenin sonunda ek fiil olup olmadığını anlamak için, o kelimenin isim mi fiil mi olduğuna bakın. İsimse ve cümlenin yüklemiyse, arkasında mutlaka bir ek fiil vardır!
