El-Cebbar isminin anlamı nedir

Question

Allah'ın El-Cebbar ismini duydum ama tam olarak ne anlama geldiğini anlayamadım. Mesela "kırılanı onaran" anlamına geldiğini söylüyorlar ama bu mecazi olarak mı, yoksa gerçekten fiziksel anlamda mı? Ayrıca bu ismin günlük hayatta nasıl tezahür ettiğini de merak ediyorum.

Answer 1

🌟 El-Cebbar: İsminin Anlamı ve İlahi Sıfat Olarak Önemi

İslam inancında Allah'ın 99 ismi (Esma-ül Hüsna), O'nun sonsuz sıfatlarını ve kudretini anlamamıza birer kapı aralar. Bu isimlerden biri olan "El-Cebbar", derin anlamlar taşıyan ve üzerinde düşünülmesi gereken bir isimdir. Peki, günlük dilde sıklıkla duyduğumuz bu isim, gerçekte ne anlama gelir? Sadece "cebr" kökünden gelen "zorlayıcı" mıdır, yoksa anlamı çok daha geniş ve rahmet dolu mudur? Bu yazıda, El-Cebbar isminin lügat, ıstılah ve manevi anlamlarını inceleyeceğiz.

🔍 Kök Anlamı: "Cebr" Ne Demektir?

"Cebbar" ismi, Arapçada üç harfli kök olan "c-b-r" (ج ب ر) kökünden türemiştir. Bu kökün temel anlamları şunlardır:

• 📏 Onarmak, Düzeltmek, İyileştirmek: Kırığı sarıp iyileştiren anlamındaki "cebbâr" (kırıkçı) buradan gelir.
• 💪 Zorlamak, Mecbur Etmek: İrade dışında bir şey yaptırmak.
• 👑 Yücelik, Üstünlük, Hâkimiyet: Azamet ve kudret sahibi olmak, boyun eğdirmek.

Dolayısıyla, "El-Cebbar" ismini tek bir kelimeye indirgemek mümkün değildir. Bu anlamların hepsi, ilahi sıfat bağlamında birleşir.

🕌 İlahi Bir Sıfat Olarak "El-Cebbar"

Esma-ül Hüsna'da El-Cebbar, Allah'ın şu özelliklerini ifade eder:

1. 🩹 Kırılanları Onaran, Yaraları Sarandır

Allah, kalpleri kırılanların, ümidi tükenenlerin, zorluk yaşayanların yardımcısıdır. O, imkânsız görüneni mümkün kılar, darmadağın olanı toparlar, yaraları iyileştirir. Bu yönüyle isim, son derece rahmet ve şefkat yüklüdür.

2. 👑 Mutlak Hükümran ve Yüceler Yücesidir

O'nun iradesine karşı konulamaz. Kâinattaki her şey, O'nun dilediği şekilde ve düzen içinde işler. İstek ve arzularına boyun eğdirir. Bu, O'nun azametini ve saltanatını gösterir. "Mülk O'nundur, hüküm O'na aittir."

3. ⚖️ Zalimlere Karşı Durdurucu, Mazlumların Hakkını Alandır

El-Cebbar, zulmedenlerin haddini aşan çabalarını boşa çıkarır, planlarını alt üst eder. Tarih boyunca Firavun misali zorbalar, bu sıfatın tecellisiyle helak olmuşlardır. Aynı zamanda, haksızlığa uğrayanların hakkını, hiç umulmadık yollarla iade edendir.

📖 Kur'an-ı Kerim'de El-Cebbar

Bu isim, Kur'an-ı Kerim'de üç yerde geçmektedir ve hepsinde de Allah'ın yüceliği, her şeyden müstağni oluşu ve her şeyin üzerindeki mutlak hâkimiyeti vurgulanır:

• Haşr Suresi, 23. Ayet: "O, öyle Allah'tır ki, O'ndan başka ilah yoktur. Melik'tir, Kuddûs'tür, Selâm'dır, Mü'min'dir, Müheymin'dir, Azîz'dir, Cebbâr'dır, Mütekebbir'dir. Allah, onların ortak koştukları şeylerden münezzehtir."
• Ayrıca; Hûd Suresi 59. ayet ve Şûrâ Suresi 28. ayet.

💭 İnsana Yansıyan Tecellileri ve Düşündürdükleri

Kul, bu isimden nasıl hisse alabilir?

• 🤲 Tevekkül: Her şeyi düzeltmeye, onarmaya gücü yetenin Allah olduğunu bilmek, insana derin bir güven ve teslimiyet hali kazandırır.
• 🙏 Dua ve Rica: Çaresiz hissedilen anlarda, "Ey kırıkları onaran, dertlere derman olan Cebbar!" diye yalvarmak, manevi bir sığınaktır.
• 👑 Kibirden Uzaklaşmak: Mutlak güç ve hükümranlık Allah'a aitken, kulun kibretmesi anlamsızdır. Bu isim, tevazuyu öğretir.
• ✊ Adalet Arayışı: Haksızlıklar karşısında, nihai adaletin sahibinin Allah olduğunu bilmek, ümitsizliğe düşmemeyi sağlar.

🎯 Sonuç

El-Cebbar ismi, sadece "zorlayıcı kudret"i değil, aynı zamanda şefkatle onaran, düzeni kuran, hakkı yerine getiren ve yüceliği eşsiz olan bir ilahi sıfatı bütüncül şekilde anlatır. Bu ismi düşünmek, insana hem korku (haşyet) hem de ümit ve güven verir. O, hem kâinatın muazzam düzenindeki mutlak hâkimiyetiyle, hem de bir kalbin en ince kırığına merhametle eğilen şefkatiyle "El-Cebbar"dır.