# 📊 Excel DÜŞEYARA (VLOOKUP) Formülü Nasıl Kullanılır? – Adım Adım Kılavuz
🔍 DÜŞEYARA Nedir ve Ne İşe Yarar?
Excel'in en güçlü ve en çok kullanılan fonksiyonlarından biri olan DÜŞEYARA (İngilizce: VLOOKUP), bir tablo veya aralıkta dikey olarak arama yapmanızı sağlar. Temel amacı, belirlediğiniz bir değeri tablonun ilk sütununda arayıp, aynı satırdaki başka bir sütundaki karşılık gelen değeri getirmektir.
Gerçek hayattan bir örnek: Bir ürün koduna göre fiyat listesinden ürün adını ve fiyatını çekmek, çalışan numarasından ismini bulmak veya stok kodundan mevcut miktarı öğrenmek.
📝 DÜŞEYARA Formülünün Sözdizimi ve Parametreleri
Formülün genel yapısı şu şekildedir:
=DÜŞEYARA(aranan_değer; tablo_dizisi; sütun_indis_sayısı; [aralık_bak])
⚙️ 4 Önemli Parametre:
- 🎯 Aranan_Değer: Aradığınız, bulmak istediğiniz değer. Hücre referansı (örn: A2) veya doğrudan değer ("ABC123") olabilir.
- 🗂️ Tablo_Dizisi: İçinde arama yapacağınız veri aralığı. ÖNEMLİ: Aranan değer, bu aralığın ilk sütununda olmalıdır.
- 🔢 Sütun_İndis_Sayısı: Tablo dizisi içinde, değerini getirmek istediğiniz sütunun numarası. İlk sütun 1'dir.
- ✅/❌ Aralık_Bak (İsteğe Bağlı): DOĞRU (TRUE) veya YANLIŞ (FALSE) değeri alır.
- YANLIŞ (FALSE): Tam eşleşme arar. Bulamazsa #YOK hatası verir. Çoğu kullanımda bu seçenek tercih edilir.
- DOĞRU (TRUE): Yaklaşık eşleşme arar. Aralık sıralı olmalıdır (örn: not aralıkları, vergi dilimleri).
🎬 Adım Adım Uygulamalı Örnek
Aşağıdaki gibi bir "Ürün Listesi" tablonuz olduğunu varsayalım (A1:C6 aralığı):
| Ürün Kodu (Sütun A) | Ürün Adı (Sütun B) | Fiyat (Sütun C) |
|---|
| P100 | Klavye | 250 TL |
| P101 | Fare | 150 TL |
| P102 | Monitör | 3000 TL |
| P103 | Kulaklık | 450 TL |
Görevimiz: Farklı bir hücreye (örn: E2) yazdığımız bir ürün koduna (örn: P102) göre, o ürünün fiyatını getirmek.
🧩 Formülümüz:
=DÜŞEYARA(E2; A2:C6; 3; YANLIŞ)
🔎 Formülün Adım Adım Açıklaması:
- E2: Aradığımız ürün kodunun (P102) yazılı olduğu hücre.
- A2:C6: İçinde arama yapacağımız ana tablo aralığı. Ürün Kodu sütunu (A) bu aralığın ilk sütunu olmak zorunda.
- 3: Getirmek istediğimiz değerin bulunduğu sütunun numarası. A sütunu=1, B sütunu=2, C sütunu (Fiyat)=3.
- YANLIŞ: Sadece "P102" ile tam olarak eşleşen bir kaydı bulmasını istiyoruz.
Sonuç: Formül 3000 TL değerini döndürecektir.
⚠️ Sık Yapılan Hatalar ve Çözümleri
- ❌ #YOK Hatası: Aranan değer tabloda yoksa veya yazım hatası varsa oluşur. Çözüm:
EĞERHATA(DÜŞEYARA(...); "Bulunamadı") kullanın.
- ❌ #BAŞV! Hatası: Sütun indis sayısı, tablo dizisindeki sütun sayısından büyükse oluşur. Çözüm: İndis numarasını kontrol edin.
- ❌ #AD? Hatası: Formül adı yanlış yazılmıştır (örn: DİKEYARA). Çözüm: Formülün Türkçe karşılığını doğru yazın.
- ⚠️ Yanlış Sonuç: Aralık_bak parametresini YANLIŞ yerine DOĞRU yapmak veya tablo dizisini mutlak referans ($A$2:$C$6) ile sabitlememek, formülü aşağı çektiğinizde hatalara yol açar.
💡 İleri Seviye İpuçları
- 🔒 Tablo dizinizi mutlak referans ($ işareti) ile kilitleyin: =DÜŞEYARA(E2; $A$2:$C$6; 3; YANLIŞ)
- 🔄 DÜŞEYARA, aramayı her zaman soldan sağa yapar. Aramak istediğiniz değer tablonun ilk sütununda değilse, İNDİS ve KAÇINCI fonksiyonlarını birlikte kullanmayı öğrenin.
- 🐛 Formülü kontrol etmek için Formül Değerlendir özelliğini (Formüller Sekmesi) kullanın.
- 🚀 Excel'in yeni sürümlerinde XLOOKUP fonksiyonu, DÜŞEYARA'nın tüm kısıtlamalarını ortadan kaldırarak daha esnek bir alternatif sunar.
✅ Pratik Alıştırma Önerisi
Kendi küçük bir tablo oluşturun (Öğrenci No - Ad - Not). Farklı bir bölmede, öğrenci numarası yazdığınızda hem adını hem de notunu getirecek iki ayrı DÜŞEYARA formülü yazın. Bu, formülde sadece sütun indis sayısını değiştirerek nasıl farklı veriler getirebileceğinizi görmenizi sağlayacaktır.
Son Söz: DÜŞEYARA, Excel'de veri manipülasyonu ve analizinin temel taşıdır. Bu formüle hakim olmak, ofis verimliliğinizi ve raporlama becerilerinizi ciddi oranda artıracaktır. Bol pratikle ustalaşabilirsiniz! 👨💻👩💻
