avatar
Zeynep Arda
1340 puan • 140 soru • 171 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Fetret Devri nedir (1402-1413)

Osmanlı'da Ankara Savaşı'ndan sonra yaşanan bu dönemde taht kavgaları başladı. Şehzadeler arasında iktidar mücadelesi olduğu için devlet bir süreliğine bölünmüş gibiydi. Kimin padişah olduğu konusu 11 yıl boyunca netleşmedi.
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
mathlover55
3535 puan • 152 soru • 383 cevap
# 🏛️ Fetret Devri: Osmanlı Tahtının Karanlık ve Karmaşık Yılları (1402-1413)

Osmanlı tarihinin en buhranlı, en belirsiz ve en kritik dönemlerinden biri olan Fetret Devri, kelime anlamı olarak "karışıklık, iktidar boşluğu" anlamına gelir. Bu 11 yıllık süreç, devletin varlığını sorgulatan bir iç savaş ve taht mücadelesi dönemidir. Padişah I. Bayezid'in (Yıldırım) 1402'de Ankara Savaşı'nda Timur'a esir düşmesiyle başlayan ve oğlu Çelebi Mehmed'in 1413'te tek başına tahta çıkmasıyla sona eren bu dönem, Osmanlı'nın adeta bir varoluş sınavıydı.

⚔️ Fetret Devri'nin Başlangıcı: Ankara Savaşı'nın Yıkıcı Sonuçları

28 Temmuz 1402'de gerçekleşen Ankara Savaşı, Osmanlı ordusunun Timur orduları karşısında ağır bir yenilgi almasıyla sonuçlandı. Savaşın en trajik sonucu, Sultan Yıldırım Bayezid'in esir düşmesiydi. Bu durum, merkezi otoritenin aniden çökmesine ve devletin başsız kalmasına neden oldu. Bayezid'in 1403'te esaret altında ölümü, zaten var olan iktidar boşluğunu daha da derinleştirdi.

👑 Tahtın Potansiyel Varisi: Şehzadeler

Yıldırım Bayezid'in hayatta olan dört oğlu, babalarının kaybından sonra tahtı ele geçirmek için mücadeleye giriştiler. Her biri farklı bir bölgede kendi hükümdarlığını ilan etti:

  • 🦅 Süleyman Çelebi: Edirne'de hükümdarlığını ilan etti. Rumeli'deki toprakları kontrol etti.
  • 🐺 İsa Çelebi: Önce Balıkesir, sonra Bursa'da hüküm sürdü. Anadolu'da güç kazanmaya çalıştı.
  • Mehmed Çelebi: Amasya merkezli olarak Anadolu'nun doğusunda hakimiyet kurdu. En dirayetli ve stratejik düşünen şehzadeydi.
  • 🔥 Musa Çelebi: Önce Timur'un yanında kaldı, daha sonra Rumeli'de Süleyman'a karşı mücadeleye girişti.

🔄 Kardeşler Arasındaki İktidar Mücadelesinin Seyri

Fetret Devri, basit bir taht kavgasından çok daha karmaşıktı. Şehzadeler sadece birbirleriyle değil, aynı zamanda Bizans, Sırp ve Anadolu beylikleri gibi dış güçlerle de ittifaklar kurarak mücadele ettiler. İktidar savaşı kabaca iki aşamada gerçekleşti:

🔀 İlk Aşama: Anadolu'da Üstünlük Mücadelesi (1403-1405)

Mehmed Çelebi ile İsa Çelebi arasında geçen bu mücadele, Ulubat Savaşı ile sonuçlandı ve İsa Çelebi yenilerek ortadan kaldırıldı. Böylece Mehmed Çelebi, Anadolu'daki rakiplerini bertaraf ederek Bursa'yı ele geçirdi.

🌉 İkinci Aşama: Rumeli'de Hakimiyet Savaşı ve Nihai Çözüm

Mehmed Çelebi, Anadolu'da duruma hakim olduktan sonra gözünü Rumeli'ye çevirdi. Kardeşi Musa Çelebi'yi, ağabeyi Süleyman Çelebi'ye karşı kışkırttı. Musa Çelebi, Edirne'yi ele geçirerek Süleyman'ı öldürttü. Ancak bu sefer de Musa Çelebi'nin güçlenmesi, Mehmed Çelebi'yi endişelendirdi. Sonunda Mehmed Çelebi, Bizans'ın da desteğini alarak Musa Çelebi'ye karşı harekete geçti. Çamurlu Derbent Savaşı'nda (5 Temmuz 1413) Musa Çelebi'yi yenilgiye uğratarak öldürttü.

✅ Fetret Devri'nin Sona Ermesi ve Sonuçları

Çamurlu Derbent zaferiyle birlikte, 11 yıllık iktidar boşluğu ve kardeş kavgası sona erdi. I. Mehmed (Çelebi Mehmed), Osmanlı tahtının tek ve tartışmasız hakimi olarak devleti yeniden birleştirdi. Bu dönemin önemli sonuçları şunlardır:

  • ✔️ Devletin Dağılma Tehlikesi Atlatıldı: Osmanlı Devleti, parçalanmanın eşiğinden döndü ve toparlanma sürecine girdi.
  • ✔️ Merkezi Otorite Yeniden Tesis Edildi: Çelebi Mehmed, "devletin ikinci kurucusu" sayılarak otoriteyi sağlamlaştırdı.
  • ✔️ Anadolu'daki Toprak Kayıpları Oldu: Timur'un zaferi sonrası Anadolu beylikleri yeniden canlandı. Osmanlılar, bu toprakları ancak yıllar sonra geri alabildi.
  • ✔️ Rumeli'deki Topraklar Korundu: Şehzadelerin mücadelesine rağmen Balkan toprakları büyük ölçüde elde tutuldu.
  • ✔️ Veraset Sisteminde Değişiklik İhtiyacı Doğdu: Bu acı tecrübe, ileride kardeş katli uygulamasının yasal bir zemin bulmasına yol açacak düşünceleri güçlendirdi.

Fetret Devri, Osmanlı tarihinde bir "kriz dönemi" olarak anılırken, aynı zamanda devletin ne kadar esnek ve dayanıklı olduğunu gösteren bir "diriliş hikayesi" olarak da okunabilir. Çelebi Mehmed'in dirayeti sayesinde dağılmanın eşiğinden dönen devlet, kısa süre sonra Fatih Sultan Mehmet gibi bir dehayı yetiştirecek ve İmparatorluk yolunda emin adımlarla ilerleyecekti.

Yorumlar