Gaia, Yunan mitolojisinde Toprak Ana olarak bilinir. Kaos'tan sonra var olan ilk tanrılardan biridir. Tüm canlıların ve evrenin anası olarak kabul edilir.
Hesiodos'un Theogonia'sına göre Gaia, Kaos'tan sonra ortaya çıkan ilk tanrılardan biridir. Kendi kendine doğmuştur. Gaia, evrenin temelini oluşturur ve diğer tanrıların doğuşunda önemli bir rol oynar.
Gaia, Yunan mitolojisinde evrenin doğuşunda merkezi bir role sahiptir. Uranos ile birleşerek birçok tanrı ve titanı doğurmuştur. Ancak Uranos'un çocuklarını Tartaros'a hapsetmesi üzerine Gaia, çocuklarını Uranos'a karşı kışkırtmıştır.
Gaia, Uranos'un zulmüne son vermek için oğlu Kronos'u teşvik etmiştir. Kronos, Gaia'nın yardımıyla babası Uranos'u hadım ederek tanrıların yönetimini ele geçirmiştir. Ancak Kronos da kendi çocuklarını yiyerek aynı zulmü sürdürmüştür.
Zeus, Kronos'un zulmünden kurtulan tek çocuğudur. Gaia, Zeus'u Girit'te saklayarak büyütmüş ve Kronos'a karşı savaşında ona yardım etmiştir. Zeus, Titanları yenerek tanrıların egemenliğini kurmuştur.
Gaia, genellikle bereketli toprak, bitki örtüsü ve hayvanlarla temsil edilir. Annelik, doğurganlık ve yaşamın kaynağı olarak kabul edilir.
Gaia kavramı, günümüzde ekoloji ve çevre bilinci açısından yeniden yorumlanmaktadır. Gaia hipotezi, Dünya'nın canlı bir organizma gibi davrandığını ve kendi kendini düzenlediğini öne sürer.
