Gazneliler, 10. ve 12. yüzyıllar arasında hüküm süren, kökenleri Türkistan'a dayanan ve İslam dünyasında önemli bir rol oynamış bir devlettir. Özellikle Sultan Mahmud'un Hindistan seferleri ve İslam kültürüne yaptıkları katkılarla tanınırlar.
Gaznelilerin temelleri, Samanilerin hizmetinde bulunan Türk kökenli bir komutan olan Alp Tigin tarafından atılmıştır. Alp Tigin, 962 yılında Gazne şehrini ele geçirerek burada bağımsız bir beylik kurmuştur. Daha sonra gelen hükümdarlar döneminde Gazne, bir devlet haline gelmiş ve sınırlarını genişletmeye başlamıştır.
Gaznelilerin en parlak dönemi, Sultan Mahmud'un hükümdarlığı zamanında yaşanmıştır. Sultan Mahmud, cesur bir komutan ve yetenekli bir devlet adamı olarak bilinir. Özellikle Hindistan'a düzenlediği 17 seferle tanınır. Bu seferler, hem Gaznelilerin ekonomik gücünü artırmış hem de İslam'ın Hindistan'da yayılmasına katkı sağlamıştır.
Gazneliler, sadece askeri başarılarıyla değil, aynı zamanda kültürel alanda da önemli izler bırakmışlardır. Fars kültürünü benimsemişler ve bu kültürün gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Gazneli sarayları, dönemin önemli bilim ve sanat merkezleri haline gelmiştir.
Gazneliler Devleti, Sultan Mahmud'un ölümünden sonra zayıflamaya başlamıştır. Taht kavgaları, iç karışıklıklar ve dış saldırılar, devletin gücünü önemli ölçüde azaltmıştır. 1187 yılında Gurlular tarafından yıkılmıştır.
Gazneliler, İslam dünyasında önemli bir rol oynamış ve Orta Asya ile Hindistan arasındaki kültürel etkileşimi artırmışlardır. Sultan Mahmud'un Hindistan seferleri, İslam'ın bu bölgede yayılmasına zemin hazırlamıştır. Ayrıca, Fars kültürüne yaptıkları katkılarla da bilinirler.
