İslam dini, inanç, ibadet ve ahlak sistemini belirleyen iki temel kaynak üzerine inşa edilmiştir. Bu kaynaklar, Müslümanların hayatını şekillendiren, hükümlerin dayanağını oluşturan ve İslami kimliğin korunmasını sağlayan Kur'an-ı Kerim ve Sünnet'tir. Bu iki kaynak birbirini tamamlayıcı niteliktedir ve İslami ilimlerin temelini oluşturur.
Kur'an-ı Kerim, Allah'ın Cebrail (a.s.) aracılığıyla Hz. Muhammed'e (s.a.v.) Arapça olarak indirdiği, mushaflarda yazılıp nesilden nesile tevatür yoluyla aktarılan, okunmasıyla ibadet edilen mucize kitaptır.
Kur'an, hem lafzen hem de manen korunmuştur. Hz. Muhammed (s.a.v.) döneminde vahiy kâtipleri tarafından yazıya geçirilmiş, Hz. Ebubekir döneminde mushaf haline getirilmiş, Hz. Osman döneminde ise çoğaltılarak İslam coğrafyasına dağıtılmıştır.
Sünnet, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) söz, fiil ve takrirlerinden (onaylarından) oluşan, Müslümanlar için bağlayıcı örnekliğe sahip davranış bütünüdür. Kur'an'ın pratikte nasıl yaşanacağını gösteren canlı tefsirdir.
Peygamberimizin çeşitli konulardaki sözleri ve açıklamalarıdır. "Ameller niyetlere göredir..." hadisi buna örnektir.
Peygamberimizin ibadet, muamelat ve ahlak alanındaki uygulamalarıdır. Namaz kılış şekli, abdest alışı gibi.
Peygamberimizin sahabenin yaptığı bir davranışı görüp onaylaması veya sessiz kalmasıdır.
Kur'an namazı emreder ("Namazı ikame edin"), ancak detaylarını vermez. Sünnet ise namazın vakitlerini, rekât sayılarını, kıraatini, rükünlerini ve adaplarını açıklar.
Sahabe döneminden itibaren geliştirilen titiz bir sistemle hadisler:
İslam alimleri tarafından derlenen temel hadis kaynakları:
Kur'an ve Sünnet, İslam'ın teorik ve pratik boyutlarını oluşturan, birbirinden ayrılamaz iki temel kaynaktır. Kur'an ilahi mesajın aslını, Sünnet ise bu mesajın insan hayatına nasıl yansıtılacağını gösterir. Müslümanlar için ideal yaşam modeli, bu iki kaynağın birlikte anlaşılması ve hayata geçirilmesiyle mümkün olur. Modern dünyada İslami kimliğin korunması ve sahih din anlayışının sürdürülmesi, bu iki kaynağa olan bağlılık ve onları doğru anlama çabasıyla doğrudan ilişkilidir.
🌺 Not: Bu iki kaynağın anlaşılması için İslami ilimlerin (Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelam) bütüncül olarak ele alınması ve yetkin alimlerin rehberliğinde öğrenilmesi önemlidir.
