İsra suresi 23-29. ayetler (Anne baba hakkı)

Question

Bu ayetlerde Allah'a kulluk ettikten hemen sonra anne babaya iyilikle davranmamız emrediliyor. Onlara "öf" bile demememiz gerektiğini anlıyorum ama bazen sabrımın zorlandığı anlar oluyor. Bu dengeyi nasıl kuracağım konusunda rehberliğe ihtiyacım var.

Answer 1

📖 İsra Suresi 23-29. Ayetler: Anne Baba Hakkı

Bu ayetler, Kur'an-ı Kerim'deki en temel ahlaki öğretilerden birini içerir. Allah, bu ayetlerde anne babaya saygı ve iyilik göstermenin önemini vurgulamakta ve bu konuda çok kesin ifadeler kullanmaktadır.

🎯 Ayetlerin Arapçası ve Meali

23. Ayet: "Ve kazâ rabbuke ellâ ta’budû illâ iyyâhu ve bil-vâlideyni ihsânâ(ihsânen), immâ yebluganne indekel-kibere ehaduhumâ ev kilâhumâ fe lâ tekul lehumâ uffin ve lâ tenher humâ ve kul lehumâ kavlen kerîmâ(kerîmen)."

Meali: "Rabbin, yalnızca kendisine ibadet etmenizi ve anne babaya iyilikte bulunmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, onlara "Öf!" bile deme; onları azarlama; onlara güzel ve nazik söz söyle."

24. Ayet: "Vahfıd lehumâ cenâhez zulli miner rahmeti ve kul rabbirhamhumâ kemâ rabbeyânî sagîrâ(sagîren)."

Meali: "Onlara merhamet ederek tevazu kanadını indir (alçak gönüllü ol) ve de ki: 'Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl merhametle büyüttülerse, sen de onlara öyle merhamet et.'"

25. Ayet: "Rabbukum a’lemu bi mâ fî nufusikum, in tekûnû sâlihîne fe innehu kâne lil evvâbîne gafûrâ(gafûren)."

Meali: "Rabbiniz, içinizde olanı (niyet ve düşüncelerinizi) en iyi bilendir. Eğer siz iyi kişiler olursanız, şüphesiz O, tövbeye yönelenleri çok bağışlayandır."

26. Ayet: "Ve âti zel kurba hakkahu vel miskîne vebnes sebîli ve lâ tubezzir tebzîrâ(tebzîren)."

Meali: "Akrabaya, yoksula ve yolcuya hakkını ver. Fakat (malını) saçıp savurma."

27. Ayet: "İnnel mubezzirîne kânû ihvâneş şeyâtîn(şeyâtîni), ve kâneş şeytânu li rabbihî kefûrâ(kefûren)."

Meali: "Çünkü saçıp savuranlar, şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür."

28. Ayet: "Ve immâ tu’rıdne anhumubtigâe rahmetin min rabbike tercûhâ fe kul lehum kavlen meysûrâ(meysûren)."

Meali: "Eğer Rabbinden umduğun bir rahmet (rızık) için onlardan yüz çevirmek zorunda kalırsan, o zaman onlara yumuşak ve tatlı bir söz söyle."

29. Ayet: "Ve lâ tec’al yedeke maglûleten ilâ unukıke ve lâ tebsuthâ kullel bastı fe tak’ude melûmen mahsûrâ(mahsûren)."

Meali: "Elini boynuna bağlanmış (cimri) kılma; hem de onu büsbütün (savurganlıkla) açma. Yoksa kınanmış ve pişman bir halde kalakalırsın."

🔍 Ayetlerin Detaylı Açıklaması

👨‍👩‍👧‍👦 Anne Babaya İhsan (23-24. Ayetler)

• ✅ Allah'a İbadet ile Yan Yana: Ayet, anne babaya iyilik emrini, Allah'a ibadet emrinden hemen sonra zikreder. Bu, İslam'da ebeveyn haklarının ne denli yüksek olduğunu gösterir.
• 🚫 Yasaklanan Davranışlar: Onlara karşı en ufak bir bıkkınlık ifadesi olan "Öf!" demek bile yasaklanmıştır. Bu, ebeveynlere karşı saygı sınırlarının çok geniş tutulduğunu gösterir.
• 💖 Emredilen Davranışlar: Onlara karşı alçakgönüllü olmak, merhamet kanatlarını germek ve onlar için dua etmek emredilir. Dua, yapılabilecek en değerli iyiliklerden biridir.

💸 Sosyal Sorumluluk ve İktisat (25-29. Ayetler)

• 📌 Niyetin Önemi: Allah, kalplerde olanı bilir. Samimi bir niyetle yapılan iyilikler ve gösterilen çaba çok değerlidir.
• 🤝 Akraba ve Yoksulun Hakkı: Anne babaya olan sorumluluk, toplumun diğer zayıf kesimlerine (akraba, yoksul, yolcu) karşı da genişletilir.
• ⚖️ Orta Yol: Cimrilik ve Savurganlıktan Kaçınmak: Ayetler, mali konularda İslam'ın temel prensibi olan iktisadı (orta yolu) emreder. Hem cimri hem de savurgan olmak kötülenmiştir.

💎 Özet ve Çıkarılacak Dersler

• 🎯 Anne baba hakkı, Allah hakkından sonra gelir. Onlara saygı ve iyilik, dini bir vecibedir.
• 🎯 Saygı sadece eylemle değil, söz ve tavırlarla da gösterilmelidir. "Öf" bile dememek, bu inceliği gösterir.
• 🎯 Dua, ebeveyne yapılabilecek en güzel iyiliklerden biridir.
• 🎯 İslam, dengeli bir hayat tarzı önerir. Bu denge, aile ilişkilerinden mali konulara kadar her alanda geçerlidir.

💡 Bu ayetler, bir Müslümanın hem ailesine hem de topluma karşı nasıl bir sorumluluk anlayışı içinde olması gerektiğini en güzel şekilde özetlemektedir. Sevgi, saygı, merhamet ve denge, bu ayetlerin anahtar kelimeleridir.