İslami terminolojide Kıyam, kelime anlamı olarak "ayakta durmak, dikilmek" demektir. Dini bir terim olarak ise, başta namaz olmak üzere çeşitli ibadetlerde belirli bir süre ayakta durma halini ifade eder. Namazın farzlarından ve rükünlerinden biri olan kıyam, ibadetin temel şartlarındandır ve ihmal edilmesi namazın geçersiz olmasına yol açar.
Kıyam, öncelikli olarak farz ve vacip namazlarda gereklidir. Hanefi mezhebine göre, farz namazların ilk iki rekatında kıyam farzdır. Nafile namazlarda ise kişi oturarak da kılabilir, ancak ayakta kılınması daha faziletlidir.
Namazda kıyam, gücü yeten her Müslüman için farzdır. Ancak İslam dininde kolaylık esastır ve bazı özel durumlarda kıyam yükümlülüğü kalkar:
Kıyam, sadece fiziksel bir duruş değil, deruni bir teslimiyet ve hürmet ifadesidir. Kulun, Yüce Yaratıcı'nın huzurunda saygıyla dikilmesi, O'nun karşısında olduğunun bilinciyle hareket etmesidir. Aynı zamanda tüm müminlerin aynı fiziksel pozisyonda bir araya gelmesi, eşitlik ve birlik ruhunu pekiştirir.
"Kıyam" kelimesi aynı zamanda Ramazan ayının son on gününde, özellikle de Kadir Gecesi'nde geceyi ibadetle geçirme anlamında da kullanılır. "Leyletü'l-Kıyam" ifadesi, bu kutlu gecede Müslümanların ayakta, oturarak, Kur'an okuyarak, dua ederek ihya ettiği zaman dilimini anlatır.
Sonuç olarak, kıyam İslam ibadetinin çerçevesini ve ruhunu yansıtan temel bir eylemdir. Hem bedenin hem kalbin aynı anda huzura duruşunu simgeler ve Müslümanın günlük hayatında Rabb'i ile kurduğu canlı bağın en somut ifadelerinden biridir.
