# 📚 KPSS Türkçe Ders Notu: Büyük Harflerin Kullanımı
🎯 Konu Özeti ve Önemi
Sevgili öğrenciler, bu ders notumuzda KPSS Türkçe sınavının vazgeçilmez konularından biri olan "Büyük Harflerin Kullanımı"nı detaylıca işleyeceğiz. Yazım kuralları içinde önemli bir yer tutan bu konu, hem anlam karışıklığını önlemek hem de dilimizi doğru kullanmak adına büyük önem taşır. Kuralları öğrenirken bol bol örnek inceleyeceğiz.
📖 Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler (Temel Kurallar)
1. 🏛️ Cümle Başında
Her cümlenin ilk harfi büyük yazılır.
Örnek: "Bugün hava çok güzeldi. Dışarı çıkmaya karar verdik."
2. ✍️ Özel Adlarda
- İnsan Adları ve Soyadları: Ayşe Yılmaz, Mustafa Kemal Atatürk
- Hayvanlara Verilen Özel Adlar: Tekir, Karabaş, Pamuk
- Kurum, Kuruluş, Dernek Adları: Türk Dil Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı
- Kitap, Dergi, Gazete, Eser Adları: Çalıkuşu, Milliyet gazetesi
- Din, Mezhep, Tarikat Adları: İslamiyet, Hristiyanlık, Alevilik (Ancak "tanrı, allah, ilah" kelimeleri özel ad olarak kullanılmıyorsa küçük harfle başlar.)
3. 🌍 Yer Adları (Coğrafi Adlar)
- Kıta, Ülke, Bölge, İl, İlçe Adları: Asya, Türkiye, Akdeniz Bölgesi, İstanbul, Beyoğlu
- Deniz, Nehir, Göl, Dağ Adları: Karadeniz, Fırat Nehri, Van Gölü, Ağrı Dağı
- Bulvar, Cadde, Sokak Adları: Atatürk Bulvarı, İstiklal Caddesi
❗ Önemli Uyarı: Yer adlarında geçen "bulvar, cadde, sokak, nehir, göl, dağ" gibi tür bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz.
4. 🗓️ Tarihler, Özel Gün ve Bayram Adları
Örnek: 29 Ekim 1923, Ramazan Bayramı, Anneler Günü, Cumhuriyet Bayramı
Ancak, "23 nisan ulusal egemenlik ve çocuk bayramı" derken "bayram" kelimesi tür bildirdiği için küçük harfle yazılır. Özel ad olan "23 Nisan" büyüktür.
5. ⭐ Unvan, Lakaplar ve Saygı Sözleri
- Örnek: Doktor Ali Bey, Mustafa Amca, Sayın Bakan, Ahmet Mithat Efendi
- Uyarı: Unvan ve lakaplar özel addan ayrı yazılırsa küçük harfle başlar: Mustafa amca bize geldi.
6. 🔤 Kısaltmalar ve Rakamlardan Sonra Gelen Ekler
Kısaltmaların tüm harfleri büyük yazılır: TBMM, THY, ABD.
Rakamlardan sonra gelen ekler kesme işareti (') ile ayrılır ve küçük yazılır, ancak ek rakam okunuşuna göre getirilirse büyük harfle başlayabilir: 1985'te, 3'üncü (veya 3. sırada).
⚠️ Sık Yapılan Hatalar ve Karıştırılan Noktalar
❌ Yanlış Kullanım / ✅ Doğru Kullanım
- ❌ "Türk dil kurumu" / ✅ "Türk Dil Kurumu"
- ❌ "Van gölü" / ✅ "Van Gölü" ("gölü" tür bildirir, küçük)
- ❌ "Ayşe teyze geldi." / ✅ "Ayşe Teyze geldi." (Özel adla bitişik)
- ❌ "Güneydoğu Anadolu bölgesi" / ✅ "Güneydoğu Anadolu Bölgesi" (Özel isim olduğu için "Bölgesi" büyük)
- ❌ "Matematik dersini çok severim." / ✅ "matematik dersini çok severim." (Ders isimleri küçük harfle başlar, "Matematik" özel bir program/bölüm adı değilse)
🎓 KPSS'de Çıkış Tarzı ve İpuçları
KPSS'de bu konu, genellikle "Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık vardır?" veya "Büyük harflerin kullanımıyla ilgili verilen kurallardan hangisi yanlıştır?" tarzında sorulur.
🔍 Çözüm İpucu: Soruyu çözerken her seçeneği tek tek, yukarıdaki kurallar ışığında kontrol edin. Özellikle "özel ad - cins ad" ayrımına dikkat edin. Bir kelimenin özel ad olup olmadığını anlamak için şu soruyu sorun: "Bu isim, tek ve benzeri olmayan bir varlığı mı ifade ediyor?" Cevabınız evet ise büyük harfle başlamalıdır.
✏️ Konuyu Pekiştirme Soruları
- "Ay, dünyanın uydusudur." cümlesinde büyük harf kullanımı doğru mudur? Neden?
- "Kocatepe camii" yazımı doğru mudur? Açıklayınız.
- "Oğuz atay'ın 'tutunamayanlar' adlı romanını okudum." cümlesindeki yazım yanlışlarını düzeltiniz.
Başarılar dilerim! 📈 Kuralları öğrendikten sonra bol bol soru çözerek pratik yapmayı unutmayın.
