🌍 Atatürk Dönemi Dış Politikası (1923-1938)
Atatürk'ün dış politikası, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren izlediği temel ilkeler üzerine inşa edilmiştir. Bu ilkeler, bağımsızlık, milli menfaatlerin korunması, barışçılık, karşılıklılık ve uluslararası işbirliği olarak özetlenebilir.
- 🇹🇷 Tam Bağımsızlık: Türkiye'nin hiçbir devletin veya gücün etkisi altında kalmaması esastır.
- 🤝 Milli Menfaatler: Dış politikada öncelik, Türkiye'nin çıkarlarını korumaktır.
- 🕊️ Barışçılık: Yurtta sulh, cihanda sulh ilkesi benimsenmiştir. Sorunlar öncelikle diplomatik yollarla çözülmeye çalışılır.
- ⚖️ Karşılıklılık (Mütekabiliyet): Diğer devletlere gösterilen saygı ve anlayışın aynı şekilde Türkiye'ye de gösterilmesi beklenir.
- 🌍 Uluslararası İşbirliği: Dünya barışına katkıda bulunmak amacıyla uluslararası örgütlerle işbirliği yapılır.
🤝 Atatürk Dönemi Dış Politikasının Temel Hedefleri
- 🛡️ Sınırların Güvenliğini Sağlamak: Özellikle Musul sorunu ve Hatay'ın anavatana katılması gibi konular öncelikli hedeflerdir.
- 🏛️ Ekonomik Kalkınmayı Desteklemek: Dış ilişkiler, ekonomik çıkarlar doğrultusunda geliştirilmeye çalışılır.
- 🤝 Uluslararası Alanda Saygınlık Kazanmak: Türkiye'nin modernleşme çabaları ve barışçıl politikalarıyla uluslararası alanda saygın bir yer edinmesi amaçlanır.
🌍 Balkan Antantı (1934)
Balkan Antantı, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında, Balkanlardaki mevcut sınırları korumak ve bölgesel işbirliğini geliştirmek amacıyla 9 Şubat 1934 tarihinde Atina'da imzalanan bir anlaşmadır.
- 🛡️ Arka Plan: 1930'lu yıllarda Avrupa'da yükselen faşizm ve nazizm tehdidi, Balkan ülkelerini işbirliği yapmaya yöneltmiştir. İtalya ve Almanya'nın yayılmacı politikaları, bölge ülkeleri için ortak bir tehdit oluşturmuştur.
- 🎯 Amaçları:
- 🤝 Balkan devletleri arasında siyasi ve ekonomik işbirliğini artırmak.
- 🛡️ Balkanlardaki sınırları korumak ve bölgesel güvenliği sağlamak.
- ⚔️ Balkan devletlerinin çıkarlarını korumak ve bölgesel sorunlara ortak çözümler bulmak.
- 🇹🇷 Türkiye'nin Rolü: Türkiye, Balkan Antantı'nın kurulmasında önemli bir rol oynamıştır. Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesi doğrultusunda, Türkiye Balkanlar'da barış ve istikrarın sağlanmasına öncülük etmiştir.
- ❌ Antanta Dahil Olmayan Devletler: Bulgaristan ve Arnavutluk, çeşitli nedenlerle Balkan Antantı'na dahil olmamışlardır. Bulgaristan, Ege Denizi'ne çıkışını sağlayacak toprak talepleri nedeniyle, Arnavutluk ise İtalya'nın etkisi altında olması nedeniyle antantta yer almamıştır.
- ⏳ Önemi ve Sonuçları: Balkan Antantı, Balkan ülkeleri arasında kısa süreli bir işbirliği sağlamış olsa da, II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte önemini yitirmiştir. Ancak, Balkanlar'da bölgesel işbirliği fikrinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
