avatar
İpucu Arayan
1260 puan • 546 soru • 494 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

KPSS Tarih: Türkiye Cumhuriyeti İnkılapları Özet Anlatım

KPSS tarih konularından Türkiye Cumhuriyeti İnkılapları'nı özet olarak nereden bulabilirim? En önemli noktalar nelerdir?
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
Sinav_Vakti
35 puan • 441 soru • 433 cevap

📅 Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar

  • 🇹🇷 Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922):
    • 📜 Osmanlı Devleti resmen sona erdi.
    • 📜 Milli egemenlik ilkesi güçlendi.
    • 📜 Laikliğe geçişin ilk adımı atıldı.
  • 🇹🇷 Ankara'nın Başkent İlanı (13 Ekim 1923):
    • 🏛️ Devletin merkezi İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
    • 🏛️ Ankara, Kurtuluş Savaşı'nın merkezi olması nedeniyle tercih edildi.
  • 🇹🇷 Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923):
    • 👑 Devletin yönetim şekli belirlendi.
    • 👑 Mustafa Kemal Atatürk ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
    • 👑 Egemenlik kayıtsız şartsız milletin oldu.
  • 🇹🇷 Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924):
    • ☪️ Laikleşme yolunda önemli bir adım atıldı.
    • ☪️ Devlet işleri ile din işleri birbirinden ayrıldı.
    • ☪️ Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birlik sağlandı.
  • 🇹🇷 1921 ve 1924 Anayasaları
    • ⚖️ 1921 Anayasası: Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, savaş dönemi şartlarında hazırlanmış, kısa ve öz bir anayasadır.
    • ⚖️ 1924 Anayasası: Daha detaylı ve kapsamlıdır. Cumhuriyetin temel niteliklerini belirler.
  • 🇹🇷 Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri
    • 🗳️ Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (1924): İlk muhalefet partisi. Şeyh Sait İsyanı ile ilgisi olduğu gerekçesiyle kapatıldı.
    • 🗳️ Serbest Cumhuriyet Fırkası (1930): Atatürk'ün isteğiyle kuruldu. Ancak kısa sürede rejim karşıtlarının odağı haline gelince feshedildi.

⚖️ Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar

  • ⚖️ Medeni Kanun'un Kabulü (17 Şubat 1926):
    • 👨‍👩‍👧‍👦 İsviçre Medeni Kanunu örnek alındı.
    • 👨‍👩‍👧‍👦 Evlenme, boşanma, miras gibi konularda düzenlemeler getirildi.
    • 👨‍👩‍👧‍👦 Kadınlara erkeklerle eşit haklar tanındı.
  • ⚖️ Türk Ceza Kanunu'nun Kabulü (1 Mart 1926):
    • 🇮🇹 İtalyan Ceza Kanunu örnek alındı.
    • 🇮🇹 Suç ve cezalar yeniden düzenlendi.
    • 🇮🇹 Hukuk devleti ilkesi güçlendirildi.
  • ⚖️ Diğer Kanunlar:
    • 🇩🇪 Borçlar Kanunu (İsviçre'den), Ticaret Kanunu (Almanya'dan) gibi çeşitli alanlarda Avrupa'dan kanunlar alınarak hukuk sistemi çağdaşlaştırılmaya çalışılmıştır.

📚 Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplar

  • ✍️ Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924):
    • 🏫 Eğitimde birlik sağlandı.
    • 🏫 Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlandı.
    • 🏫 Medreseler kapatıldı.
  • ✍️ Harf İnkılabı (1 Kasım 1928):
    • 🔤 Latin alfabesi kabul edildi.
    • 🔤 Okuma yazma oranı arttırılmaya çalışıldı.
    • 🔤 Kültürel alanda batılılaşma hızlandı.
  • ✍️ Türk Tarih Kurumu'nun Kurulması (1931) ve Türk Dil Kurumu'nun Kurulması (1932):
    • 🏛️ Türk tarihini ve dilini araştırmak, geliştirmek amacıyla kuruldu.
    • 🏛️ Milli kimlik ve bilincin güçlenmesine katkı sağladı.
  • ✍️ Üniversite Reformu (1933):
    • 🎓 Darülfünun İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürüldü.
    • 🎓 Çağdaş bilim anlayışına uygun bir üniversite sistemi oluşturulmaya çalışıldı.
  • ✍️ Güzel Sanatlar Alanında Gelişmeler:
    • 🎨 Resim, heykel, müzik gibi alanlarda önemli adımlar atıldı.
    • 🎨 Sanatçılar desteklendi, yeni kurumlar açıldı.

💰 Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar

  • 🌾 Tarım Alanında Yapılanlar:
    • 🚜 Aşar vergisi kaldırıldı.
    • 🚜 Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu.
    • 🚜 Ziraat Bankası güçlendirildi.
    • 🚜 Modern tarım tekniklerinin yaygınlaştırılması hedeflendi.
  • 🏭 Sanayi Alanında Yapılanlar:
    • 🏢 Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı.
    • 🏢 Devlet sanayi yatırımları yaptı (özellikle 1930'lardan sonra).
    • 🏢 Sümerbank, Etibank gibi bankalar kuruldu.
  • 🏦 Ekonomik Kalkınma Planları:
    • 📈 1. Beş Yıllık Sanayi Planı (1933): Sovyetler Birliği'nden destek alınarak hazırlandı.
    • 📈 Ekonomik bağımsızlığı güçlendirmeyi amaçladı.
  • 🏦 Merkez Bankası'nın Kurulması (1930):
    • 💵 Para politikasını düzenlemek ve denetlemek amacıyla kuruldu.
  • 🏦 Denizcilik Alanında Yapılanlar:
    • 🚢 Kabotaj Kanunu (1926): Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı Türk gemilerine verildi.

🧕 Sosyal Alanda Yapılan İnkılaplar

  • 🎩 Şapka Kanunu (25 Kasım 1925):
    • 👒 Modernleşme ve batılılaşma yolunda bir adım olarak görüldü.
    • 👒 Kılık kıyafette değişiklikler yapıldı.
  • 🎩 Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması (30 Kasım 1925):
    • ☪️ Din istismarının önüne geçilmek istendi.
    • ☪️ Laikleşme yolunda önemli bir adım atıldı.
  • 🎩 Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934):
    • 👨‍👩‍👧‍👦 Herkesin bir soyadı alması zorunlu hale getirildi.
    • 👨‍👩‍👧‍👦 Toplumsal düzenin sağlanmasına katkı sağladı.
  • 🎩 Lakap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934):
    • 👑 Ağa, paşa gibi ayrıcalık belirten unvanlar kaldırıldı.
    • 👑 Toplumsal eşitlik ilkesi güçlendirildi.
  • 🎩 Uluslararası Saat, Takvim ve Ölçü Birimlerinin Kabulü:
    • 📅 Batı ile uyum sağlanmaya çalışıldı.
    • 📅 Ticaret ve günlük yaşam kolaylaştırıldı.
  • 🎩 Kadınlara Siyasi Hakların Verilmesi:
    • 👩‍⚖️ 1930: Belediye seçimlerine katılma hakkı.
    • 👩‍⚖️ 1934: Milletvekili seçme ve seçilme hakkı.
    • 👩‍⚖️ Kadınların toplumsal ve siyasi hayattaki yeri güçlendirildi.

Yorumlar