F. Scott Fitzgerald'ın 1925 yılında yayımlanan "Muhteşem Gatsby" romanı, Amerikan edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. "Caz Çağı" olarak adlandırılan 1920'ler Amerika'sını anlatan bu roman, sadece bir aşk hikayesi değil, aynı zamanda Amerikan Rüyası'nın eleştirisidir.
Roman, 1922 yazında New York'ta geçer. Anlatıcımız Nick Carraway, Yale Üniversitesi'nden mezun olmuş, savaştan yeni dönmüş genç bir adamdır. Hisse senedi işine girmek için New York'a taşınır ve Long Island'ın West Egg bölgesinde mütevazı bir eve yerleşir.
Nick'in komşusu, gizemli ve zengin Jay Gatsby'dir. Gatsby her hafta sonu görkemli partiler verir, ancak kimse onun geçmişi veya servetinin kaynağı hakkında bir şey bilmemektedir.
Gatsby'nin bu gösterişli hayatının ardında yatan gerçek, beş yıl önce tanıştığı ve derinden aşık olduğu Daisy Buchanan'dır. Daisy şimdi zengin ve kibirli Tom Buchanan ile evlidir ve East Egg'de lüks bir hayat sürmektedir.
Gatsby, Nick aracılığıyla Daisy ile yeniden bağlantı kurar. Onu etkilemek ve kaybettiği aşkını geri kazanmak için bütün bu serveti biriktirmiş, bu görkemli hayatı kurmuştur.
Tom, Gatsby ve Daisy arasındaki gerilim doruk noktasına ulaştığında, Daisy Gatsby'yi seçmeye karar verir. Ancak arabayla eve dönerken, Tom'ın metresi Myrtle'ı istemeden ezerek öldürürler. Myrtle'ın kocası George, bunu Tom'un yaptığını sanır, ancak Tom Gatsby'yi suçlar.
George Wilson, Gatsby'yi bulur ve onu öldürdükten sonra intihar eder. Gatsby'nin muhteşem cenazesine sadece Nick, Gatsby'nin babası ve birkaç kişi katılır. Daisy ve Tom, sorunlarından kaçarak Avrupa'ya taşınır.
"Muhteşem Gatsby", yüzeysel zenginliğin ve materyalizmin arkasındaki boşluğu, sınıf farklılıklarını ve geçmişin asla tamamen geride bırakılamayacağını anlatır. Fitzgerald'ın bu başyapıtı, günümüzde hala geçerliliğini koruyan evrensel temalarıyla okurları etkilemeye devam etmektedir.
Romanın sonunda Nick'in söylediği gibi: "Böylece akıntıya karşı kürek çekerek durmadan geçmişe doğru sürüklendik." Bu sözler, Gatsby'nin Daisy'ye ve geçmişe olan takıntısının trajik sonucunu özetler niteliktedir.
