avatar
Soru_Cevap_TR
25 puan • 35 soru • 51 cevap
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Oldurgan ve ettirgen fiil arasındaki fark

Bu iki fiil çatısını birbiriyle karıştırıyorum. Bir cümlede nesne alıp almadığına bakıyorum ama yine de kafam karışıyor. Özellikle "kırdırmak" gibi fiillerin hem oldurgan hem de ettirgen olarak kullanılabildiğini görünce iyice zorlanıyorum.
WhatsApp'ta Paylaş
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
Geometri_Ustad
0 puan • 50 soru • 37 cevap

🎭 Oldurgan ve Ettirgen Fiiller: Fiil Çatısı Ders Notu

Fiil çatısı, fiillerin özne ve nesne ile olan ilişkisini inceleyen bir konudur. Bu kapsamda en çok karıştırılan iki fiil türü olan oldurgan ve ettirgen fiilleri gelin birlikte inceleyelim.

🎯 Oldurgan Fiiller

Oldurgan fiiller, geçişsiz bir fiilin "-t, -r, -tır" eklerinden birini alarak geçişli hale gelmesiyle oluşur. Yani, nesne alamayan bir fiil, bu ekleri alarak nesne alabilir hale gelir.

  • 😴 Uyudu: Geçişsiz (Nesne alamıyor)
  • 😴 Uyuttu: Oldurgan (Nesne alabiliyor - "Bebeği uyuttu.")

Örnekler:

  • 💧 Aktı: Geçişsiz → 💧 Akıttı: Oldurgan (Suyu akıttı.)
  • 💨 Uçtu: Geçişsiz → 💨 Uçurdu: Oldurgan (Balonu uçurdu.)
  • 😭 Güldü: Geçişsiz → 😭 Güldürdü: Oldurgan (Onu güldürdü.)

⚙️ Ettirgen Fiiller

Ettirgen fiiller ise, geçişli bir fiilin "-t, -r, -tır" eklerinden birini alarak geçişlilik derecesinin arttırılmasıyla oluşur. Bu fiillerde işi yapan kişi başkasına yaptırma anlamı vardır.

  • ✍️ Yazdı: Geçişli (Mektubu yazdı.)
  • ✍️ Yazdırdı: Ettirgen (Mektubu bana yazdırdı.)

Örnekler:

  • 📖 Okudu: Geçişli → 📖 Okuttu: Ettirgen (Kitabı ona okuttu.)
  • 🍽️ Yedi: Geçişli → 🍽️ Yedirdi: Ettirgen (Çorbayı bebeğe yedirdi.)
  • ✂️ Kesti: Geçişli → ✂️ Kestirdi: Ettirgen (Saçını kestirdi.)

❓ Oldurgan ve Ettirgeni Ayırt Etme İpuçları

En temel fark, fiilin kök halinin geçişli mi yoksa geçişsiz mi olduğudur. Eğer fiilin kökü geçişsiz ise oldurgan, geçişli ise ettirgendir.

  • 💡 Fiilin kökünü düşünün.
  • 💡 Kök geçişli ise ettirgen, geçişsiz ise oldurgandır.
  • 💡 Ettirgen fiillerde işi başkasına yaptırma anlamı olup olmadığını kontrol edin.

📝 Özet Tablo

Aşağıdaki tablo, oldurgan ve ettirgen fiiller arasındaki temel farkları özetlemektedir:

Özellik Oldurgan Fiil Ettirgen Fiil
Fiilin Kökü Geçişsiz Geçişli
Anlam Geçişsiz fiili geçişli hale getirme Geçişli fiilin geçişlilik derecesini arttırma, işi başkasına yaptırma
Ekler -t, -r, -tır -t, -r, -tır

Yorumlar