📜 Prut Antlaşması (1711)
Prut Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya Çarlığı arasında 21 Temmuz 1711 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma, Prut Savaşı olarak bilinen çatışmanın sonucudur.
🎯 Antlaşmanın Nedenleri
- 🚩 Rus Çarı I. Petro'nun, Osmanlı topraklarına saldırma ve sıcak denizlere inme politikası.
- 🔥 İsveç Kralı XII. Karl'ın (Demirbaş Şarl), Rusya'ya yenildikten sonra Osmanlı İmparatorluğu'na sığınması ve Osmanlı'yı Rusya'ya karşı kışkırtması.
- ⚔️ Osmanlı ordusunun, Rus ordusunu Prut Nehri kıyısında sıkıştırması.
📝 Antlaşmanın Maddeleri
- ✅ Rusya, ele geçirdiği Azak Kalesi'ni Osmanlı İmparatorluğu'na geri verecek.
- 🏰 Rusya, Lehistan'ın (Polonya) iç işlerine karışmayacak.
- 👑 Rusya, İstanbul'da daimi bir elçi bulundurmayacak.
- 🛑 Çar I. Petro, Osmanlı topraklarından serbestçe geçiş hakkı olan İsveç Kralı XII. Karl'ın ülkesine dönmesine engel olmayacak.
💎 Antlaşmanın Önemi ve Sonuçları
Prut Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nun 18. yüzyılda imzaladığı son kazançlı antlaşmalardan biridir. Rusya'nın genişleme politikası geçici olarak durdurulmuş, ancak Rusya'nın güçlenmesi uzun vadede engellenememiştir.
📜 Pasarofça Antlaşması (1718)
Pasarofça Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü ve Venedik Cumhuriyeti arasında 21 Temmuz 1718 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma, 1714-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'nı sona erdirmiştir.
🎯 Antlaşmanın Nedenleri
- ⚓ Osmanlı İmparatorluğu'nun, Karlofça Antlaşması (1699) ile Venedik'e kaptırdığı Mora Yarımadası'nı geri almak istemesi.
- 🛡️ Osmanlı'nın Mora'yı geri alması üzerine, Avusturya'nın savaşa dahil olması.
- 🤝 İngiltere ve Hollanda'nın arabuluculuğu.
📝 Antlaşmanın Maddeleri
- 🏝️ Mora Yarımadası Osmanlı İmparatorluğu'nda kalacak.
- 📉 Osmanlı İmparatorluğu, Belgrad, Banat ve Sırbistan'ın bir bölümünü Avusturya'ya bırakacak.
- 🏘️ Dalmaçya kıyılarındaki bazı kaleler Venedik'e verilecek.
💎 Antlaşmanın Önemi ve Sonuçları
Pasarofça Antlaşması, Osmanlı tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu antlaşma ile:
- 🛑 Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı'da toprak kazandığı son antlaşma olmuştur (Mora'nın alınması).
- 📉 Orta Avrupa'daki (Macaristan ve çevresi) üstünlük tamamen Avusturya'ya geçmiştir.
- 🕊️ Osmanlı İmparatorluğu, Batı ile uzun süreli bir barış dönemine girmiş ve bu dönem "Lale Devri" olarak adlandırılmıştır.
- 🎨 Bu barış döneminde, askeri alandaki gerilemeye rağmen, sanat, edebiyat ve eğlence hayatında bir canlanma yaşanmıştır.
💡 Özetle: Prut Antlaşması, Osmanlı'nın Rusya'ya karşı son önemli başarısıyken; Pasarofça Antlaşması, Osmanlı'nın Batı'da toprak kazandığı son antlaşma olmuş ve ardından bir "barış ve yenilenme" dönemi başlamıştır.
