📏 Sabit Hızlı Hareket (Düzgün Doğrusal Hareket)
Bir cismin hızının büyüklüğü ve yönü değişmiyorsa, bu hareket türüne sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir. Bu, en temel hareket çeşitlerinden biridir.
🎯 Sabit Hızlı Hareketin Temel Özellikleri
- ✅ Hız sabittir: Cismin sürati ve hareket yönü zamanla değişmez.
- ✅ İvme sıfırdır: Hız değişmediği için ivme \( a = 0 \)'dır.
- ✅ Yol doğrusaldır: Cisim düz bir çizgi üzerinde hareket eder.
🧮 Sabit Hızlı Hareket Formülleri
Bu hareketi tanımlayan en önemli formül, yol-zaman ilişkisini veren formüldür:
\( x = x_0 + v \cdot t \)
- ➡️ \( x \): Cismin t saniye sonraki konumu (metre, m)
- ➡️ \( x_0 \): Cismin başlangıç konumu (metre, m)
- ➡️ \( v \): Cismin sabit hızı (metre/saniye, m/s)
- ➡️ \( t \): Geçen süre (saniye, s)
📈 Grafiklerle Anlatım
🗺️ Konum-Zaman Grafiği
Konum-zaman grafiği bir doğru şeklindedir. Bu doğrunun eğimi, cismin hızını verir.
\( Eğim = \frac{\Delta x}{\Delta t} = v \)
🚀 Hız-Zaman Grafiği
Hız-zaman grafiği, zaman eksenine paralel düz bir çizgidir. Grafiğin altında kalan alan, cismin aldığı yolu verir.
💡 Günlük Hayattan Örnekler
- 🎵 Metronom: Saniyede bir tik-tak sesi çıkararak sabit bir ritim tutturur.
- 🚄 Yüksek Hızlı Tren: Raylar üzerinde, viraj olmayan düz bir hat boyunca sabit bir süratle ilerlerken.
- 📏 Bant Üretim Hattı: Bir fabrikada, montaj bandı üzerindeki bir parça sabit hızla ilerler.
🧩 Örnek Problem
Problem: Başlangıç noktasından (\( x_0 = 0 \)) harekete başlayan bir araba, 10 m/s'lik sabit bir hızla ilerliyor. 5 saniye sonra arabanın konumu nedir?
Çözüm:
Formülümüz: \( x = x_0 + v \cdot t \)
Değerleri yerine koyalım: \( x = 0 + (10 \, m/s) \cdot (5 \, s) \)
\( x = 50 \, m \)
Cevap: Araba, başlangıç noktasından 50 metre uzakta olacaktır.
