Mutlak değer, bir sayının sıfıra olan uzaklığını ifade eder ve matematiksel olarak \( |x| \) şeklinde gösterilir. Mutlak değerli ifadelerin sayı doğrusunda gösterimi, belirli aralıkları anlamamıza yardımcı olur.
Bir \( x \) reel sayısının mutlak değeri:
1. \( |x| < a \) Gösterimi:
2. \( |x| > a \) Gösterimi:
Örnek 1: \( |x - 1| \leq 4 \) ifadesinin sayı doğrusundaki gösterimi:
Örnek 2: \( |2x + 3| > 5 \) ifadesinin çözümü:
Not: Mutlak değerli eşitsizliklerde, eşitsizliğin yönüne göre aralığın birleşim veya kesişim olduğuna dikkat edilmelidir.
Soru 1: |x - 3| ≤ 5 eşitsizliğinin çözüm kümesi sayı doğrusunda nasıl gösterilir?
a) -2 ≤ x ≤ 8 (kapalı aralık)
b) x ≤ -2 veya x ≥ 8 (iki ayrık aralık)
c) -5 ≤ x ≤ 5 (kapalı aralık)
d) x ≤ 3 (sonsuza uzanan aralık)
e) 3 ≤ x ≤ 5 (kapalı aralık)
Cevap: a) -2 ≤ x ≤ 8 (kapalı aralık)
Çözüm: |x - 3| ≤ 5 → -5 ≤ x - 3 ≤ 5 → -2 ≤ x ≤ 8. Sayı doğrusunda -2 ve 8 noktaları dahil arasındaki tüm değerler taralı gösterilir.
Soru 2: |2x + 4| > 6 eşitsizliğinin sayı doğrusundaki gösterimi için hangisi doğrudur?
a) -5 < x < 1 (açık aralık)
b) x < -5 veya x > 1 (iki ayrık taralı bölge)
c) -1 ≤ x ≤ 5 (kapalı aralık)
d) x > 4 (sadece sağ taraf)
e) x = -5 ve x = 1 (sadece iki nokta)
Cevap: b) x < -5 veya x > 1 (iki ayrık taralı bölge)
Çözüm: |2x + 4| > 6 → 2x + 4 < -6 veya 2x + 4 > 6 → x < -5 veya x > 1. Sayı doğrusunda -5'in solundaki ve 1'in sağındaki tüm değerler ayrı ayrı taralı gösterilir.
Soru 3: |x + 1| = 3 denkleminin kökleri sayı doğrusunda işaretlendiğinde, bu noktalar arasındaki uzaklık kaç birimdir?
a) 2
b) 3
c) 4
d) 6
e) 8
Cevap: d) 6
Çözüm: x + 1 = 3 → x = 2 ve x + 1 = -3 → x = -4. Kökler 2 ve -4'tür. Aralarındaki uzaklık |2 - (-4)| = 6 birimdir.