🧠 Seçmeli Psikoloji 1. Dönem 2. Yazılı: Klasik Sorulara Hazırlık Rehberi
Sevgili öğrenciler, seçmeli psikoloji dersinin 1. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken size yardımcı olacak bazı klasik soru örneklerini ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz. Bu sorular, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları kapsamaktadır. Başarılar dilerim!
🤔 Psikolojinin Temel Yaklaşımları
Psikolojide farklı yaklaşımlar, insan davranışlarını ve zihinsel süreçleri farklı açılardan inceler. İşte bazı temel yaklaşımlar ve açıklamaları:
- 🌱 Biyolojik Yaklaşım: İnsan davranışlarını ve zihinsel süreçleri biyolojik faktörlerle (genler, beyin, sinir sistemi, hormonlar) açıklamaya çalışır. Örneğin, depresyonun nedenlerini incelerken beyindeki nörotransmitter seviyelerine odaklanır.
- 🧠 Bilişsel Yaklaşım: İnsanların nasıl düşündüğü, algıladığı, hatırladığı ve problem çözdüğü gibi zihinsel süreçleri inceler. Öğrenme, hafıza ve karar verme gibi konular bu yaklaşımın temel ilgi alanlarıdır.
- 👤 Davranışçı Yaklaşım: Gözlemlenebilir davranışlara odaklanır ve davranışların öğrenme yoluyla nasıl kazanıldığını inceler. Uyarıcı-tepki ilişkileri ve pekiştirme gibi kavramlar bu yaklaşımın temelini oluşturur.
- 🌈 Psikodinamik Yaklaşım: Bilinçdışı süreçlerin, özellikle de çocukluk deneyimlerinin, davranışlar üzerindeki etkisini inceler. Sigmund Freud'un teorileri bu yaklaşımın temelini oluşturur.
- 💖 Hümanistik Yaklaşım: İnsanların potansiyellerini gerçekleştirmeye yönelik içsel bir güdüye sahip olduğunu ve öznel deneyimlerin önemini vurgular. Kendini gerçekleştirme, öz saygı ve anlam arayışı gibi kavramlar bu yaklaşımın temelini oluşturur.
🎭 Kişilik Kuramları
Kişilik, bireyin düşünce, duygu ve davranışlarındaki tutarlı örüntülerdir. Farklı kişilik kuramları, kişiliğin nasıl oluştuğunu ve geliştiğini farklı şekillerde açıklamaya çalışır. İşte bazı önemli kişilik kuramları:
- 🌟 Psikodinamik Kuram (Freud): Kişiliğin bilinçdışı süreçler tarafından şekillendirildiğini ve çocukluk deneyimlerinin önemli bir rol oynadığını savunur. İd, ego ve süperego kavramları bu kuramın temelini oluşturur.
- 🌱 Hümanistik Kuram (Maslow, Rogers): Kişiliğin bireyin kendini gerçekleştirme potansiyeliyle ilişkili olduğunu ve öznel deneyimlerin önemini vurgular. Bireyin kendini kabul etmesi ve olumlu bir benlik algısı geliştirmesi önemlidir.
- 🚦 Sosyal Bilişsel Kuram (Bandura): Kişiliğin öğrenme, gözlem ve taklit yoluyla kazanıldığını savunur. Bireyin öz yeterliliği (bir işi başarma inancı) ve beklentileri davranışlarını etkiler.
🧠 Duygu, Motivasyon ve Stres
Duygular, motivasyon ve stres, insan davranışlarını etkileyen önemli psikolojik süreçlerdir.
- 💖 Duygu: Bireyin bir olaya veya duruma karşı gösterdiği öznel tepkidir. Duygular, fizyolojik değişiklikler, davranışsal ifadeler ve bilişsel değerlendirmeler içerir. Temel duygular arasında mutluluk, üzüntü, öfke, korku ve şaşkınlık yer alır.
- 🎯 Motivasyon: Bireyi belirli bir hedefe yönelten içsel güçtür. İçsel motivasyon (bir aktiviteyi zevk için yapmak) ve dışsal motivasyon (ödül veya ceza beklentisiyle yapmak) olmak üzere iki türü vardır.
- 😥 Stres: Bireyin fiziksel veya psikolojik olarak zorlandığı durumlarda ortaya çıkan tepkidir. Stres, kısa süreli (akut stres) veya uzun süreli (kronik stres) olabilir. Stresle başa çıkma yöntemleri arasında problem odaklı başa çıkma ve duygu odaklı başa çıkma yer alır.
