Serbest düşme, bir cismin yalnızca yerçekimi etkisi altında hareket ettiği durumu ifade eder. Hava direncinin ihmal edildiği ideal bir senaryodur. Bu hareketi anlamak, temel fizik prensiplerini kavramak için önemlidir.
Serbest düşme hareketi, sabit bir ivmeyle gerçekleşir. Bu ivme, yerçekimi ivmesi olarak bilinir ve genellikle 'g' ile gösterilir. Dünya yüzeyinde bu değer yaklaşık olarak 9.8 m/s²'dir. Sorularda kolaylık sağlaması açısından bazen 10 m/s² olarak da alınabilir.
Serbest düşme problemlerini çözerken kullanabileceğimiz temel formüller şunlardır:
Bir taş, 20 metre yükseklikten serbest bırakılıyor. Taşın yere düşme süresi ne kadardır?
Çözüm:
h = (1/2) * g * t² formülünü kullanacağız. Burada h = 20 metre ve g = 10 m/s² (yaklaşık değer) olarak alalım.
20 = (1/2) * 10 * t²
20 = 5 * t²
t² = 4
t = 2 saniye
Taşın yere düşme süresi 2 saniyedir.
Bir cisim serbest bırakıldıktan 3 saniye sonraki hızı kaç m/s olur?
Çözüm:
v = g * t formülünü kullanacağız. g = 10 m/s² ve t = 3 saniye.
v = 10 * 3
v = 30 m/s
Cismin 3 saniye sonraki hızı 30 m/s'dir.
Bir cisim serbest düşmeye bırakılıyor. 2 saniye içinde aldığı yol ile 3 saniye içinde aldığı yol arasındaki fark kaç metredir?
Çözüm:
Önce 2 saniyede aldığı yolu bulalım: h₁ = (1/2) * g * t² = (1/2) * 10 * 2² = 20 metre
Sonra 3 saniyede aldığı yolu bulalım: h₂ = (1/2) * g * t² = (1/2) * 10 * 3² = 45 metre
İki yol arasındaki fark: Δh = h₂ - h₁ = 45 - 20 = 25 metre
Cisim, 2. ve 3. saniyeler arasında 25 metre yol almıştır.
Umarım bu örnek sorular ve çözümleri, serbest düşme konusunu daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur.