🌧️ Türkiye'de Nem ve Yağış
Nem, havada bulunan su buharı miktarıdır. Türkiye'de nem ve yağış dağılışını etkileyen en önemli faktörler; denizellik, yükselti, enlem ve basınç merkezleridir. Bu faktörler, ülkemizde farklı iklim tiplerinin görülmesine ve yağış rejimlerinin değişmesine neden olur.
💧 Nem Çeşitleri
- 📌 Mutlak Nem: 1 m³ hava içinde bulunan nemin gram cinsinden değeridir. Sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği nem miktarı da artar.
- 📌 Maksimum Nem (Doyma Miktarı): 1 m³ havanın belli bir sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarıdır. Sıcaklık arttıkça maksimum nem de artar.
- 📌 Bağıl Nem: Mutlak nemin, maksimum neme oranının yüzde (%) olarak ifadesidir. Bağıl nem, havanın ne kadar "nemli" veya "kuru" hissettirdiğini belirler. Formülü şu şekildedir: \( Bağıl\ Nem = \frac{Mutlak\ Nem}{Maksimum\ Nem} \times 100 \)
🗺️ Türkiye'de Yağış Çeşitleri ve Dağılışı
Türkiye'de yağış başlıca üç şekilde oluşur:
- ⛰️ Yamaç (Orografik) Yağışları: Nemli hava kütlelerinin, dağ yamaçlarına çarparak yükselmesi ve soğuması sonucu oluşur. Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında yaygındır.
- 🌋 Yükselim (Konveksiyonel) Yağışları: Isınan havanın yükselerek soğumasıyla oluşan, genellikle kısa süreli, sağanak şeklindeki yağışlardır. İç Anadolu'da ilkbaharda sıkça görülür.
- 🌫️ Cephe (Frontal) Yağışları: Farklı özellikteki iki hava kütlesinin karşılaşma alanlarında oluşur. Soğuk ve sıcak hava kütlelerinin buluştuğu cephelerde meydana gelir. Kış ve ilkbahar mevsimlerinde genellikle Marmara ve Ege Bölgeleri'nde etkilidir.
📊 Türkiye'de Yağışın Bölgelere Göre Dağılımı
- 🏔️ En Fazla Yağış Alan Bölgeler:
- ✅ Karadeniz Kıyıları: Yıllık ortalama 1000 mm'den fazla yağış alır. Her mevsim yağışlıdır. Dağların kıyıya paralel uzanması ve hakim rüzgarlar bu durumun başlıca nedenidir.
- ✅ Akdeniz Kıyıları: Yıllık yağış 700-1000 mm arasındadır. Yağışlar kış mevsiminde yoğunlaşır (Akdeniz yağış rejimi).
- ✅ Marmara Bölgesi: Geçiş iklimi özelliği gösterdiğinden yağış miktarı orta düzeydedir (600-700 mm).
- 🏜️ En Az Yağış Alan Bölgeler:
- ❌ İç Anadolu Bölgesi: Etrafı dağlarla çevrili olduğu için deniz etkisinden uzaktır. Yıllık yağış 300-400 mm civarındadır. Bu nedenle bölgede step (bozkır) bitki örtüsü hakimdir.
- ❌ Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Yıllık yağış 400-500 mm'dir. Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise nispeten yağışlıdır.
- ❌ Doğu Anadolu Bölgesi'nin çukur alanları: Özellikle Iğdır Çevresi ülkemizin en az yağış alan yerlerinden biridir. Yükseltinin az olduğu bu çukur alanlara nemli hava kütleleri giremez.
💡 Önemli Noktalar
- 🎯 Türkiye genelinde yağış düzensiz bir dağılışa sahiptir.
- 🎯 Yağışın büyük bölümü sonbahar ve kış aylarında düşer.
- 🎯 Karadeniz Bölgesi haricindeki tüm bölgelerde yaz kuraklığı belirgindir.
- 🎯 Kıyı bölgelerimizde nem oranı, iç bölgelere göre daha yüksektir. Bu durum, sıcaklığın hissedilme derecesini (hissedilen sıcaklık) doğrudan etkiler.
