🧪 TYT Kimya Buhar Basıncı Örnekleri
Buhar basıncı, sıvıların yüzeyinden buharlaşan moleküllerin uyguladığı basınçtır. Sıcaklık arttıkça buhar basıncı da artar. Çünkü sıcaklık arttıkça daha fazla molekül sıvı yüzeyinden ayrılarak gaz fazına geçer. Şimdi buhar basıncını daha iyi anlamak için birkaç örnek çözelim.
🌡️ Örnek 1: Aynı Sıcaklıkta Farklı Sıvılar
Aynı sıcaklıkta bulunan iki farklı sıvı düşünelim: su ve alkol. Alkolün buhar basıncı, suyun buhar basıncından daha yüksektir.
* ❓
Soru: Neden alkolün buhar basıncı daha yüksektir?
* ✅
Cevap: Çünkü alkol molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri, su molekülleri arasındaki çekim kuvvetlerinden daha zayıftır. Bu nedenle alkol molekülleri daha kolay buharlaşır ve daha yüksek bir buhar basıncı oluşturur.
💧 Örnek 2: Sıcaklığın Buhar Basıncına Etkisi
Bir miktar suyu alalım ve sıcaklığını değiştirelim.
* 🌡️
Durum 1: 25°C'de suyun buhar basıncı 23.8 mmHg'dir.
* 🔥
Durum 2: 100°C'de suyun buhar basıncı 760 mmHg'dir (1 atmosfer).
* ❓
Soru: Sıcaklık arttıkça buhar basıncı neden artar?
* ✅
Cevap: Sıcaklık arttıkça su moleküllerinin kinetik enerjisi artar. Bu da daha fazla molekülün sıvı yüzeyinden ayrılarak gaz fazına geçmesini sağlar. Dolayısıyla buhar basıncı yükselir.
🧂 Örnek 3: Uçucu Olmayan Bir Katının Çözeltiye Etkisi
Suya bir miktar tuz ekleyelim. Tuz, uçucu olmayan bir katıdır. Yani normal şartlarda buharlaşmaz.
* ❓
Soru: Tuz eklemek suyun buhar basıncını nasıl etkiler?
* ✅
Cevap: Tuz eklemek suyun buhar basıncını düşürür. Çünkü tuz iyonları, su molekülleri arasındaki çekim kuvvetlerini artırır. Bu da su moleküllerinin buharlaşmasını zorlaştırır ve buhar basıncını azaltır.
🧮 Örnek 4: Buhar Basıncı Hesaplama
25°C'de saf suyun buhar basıncı 23.8 mmHg'dir. Aynı sıcaklıkta, 1 mol glikoz içeren 1 kg suyun buhar basıncını hesaplayalım. (Suyun molar kütlesi: 18 g/mol)
1.
Suyun mol sayısını hesapla: 1000 g / 18 g/mol = 55.56 mol
2.
Mol kesrini hesapla: Suyun mol kesri = 55.56 / (55.56 + 1) = 0.982
3.
Çözeltinin buhar basıncını hesapla: Çözeltinin buhar basıncı = Saf suyun buhar basıncı * Suyun mol kesri = 23.8 mmHg * 0.982 = 23.37 mmHg
Görüldüğü gibi, glikoz eklenmesi suyun buhar basıncını düşürmüştür.
📝 Önemli Notlar
- 🌡️ Sıcaklık: Buhar basıncı sıcaklıkla doğru orantılıdır.
- 💧 Saflık: Uçucu olmayan maddeler eklemek buhar basıncını düşürür.
- 🧪 Sıvının Cinsi: Farklı sıvıların aynı sıcaklıktaki buhar basınçları farklı olabilir. Moleküller arası çekim kuvveti yüksek olan sıvıların buhar basıncı daha düşüktür.
Umarım bu örnekler, buhar basıncı konusunu anlamanıza yardımcı olmuştur. Başarılar!
